ആരാണ് കുര്‍ദ്ദുകള്‍ ?

മെസൊപ്പൊട്ടേമിയൻ സമതലങ്ങളിലും തുർക്കിയിലെയും ഇറാനിലെയും ഉയർന്ന പ്രദേശങ്ങളിലുടനീളം ആടുകളെയും ആടുകളെയും ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള നാടോടികളായിരുന്നു പരമ്പരാഗത കുർദിഷ് ജീവിതരീതി. മിക്ക കുർദുകളും നാമമാത്ര കൃഷി മാത്രമാണ് ചെയ്തിരുന്നത്. ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിനുശേഷം (1914–18) ദേശീയ അതിർത്തികൾ നടപ്പാക്കുന്നത് ആട്ടിൻകൂട്ടത്തിന്റെ കാലാനുസൃതമായ കുടിയേറ്റത്തിന് തടസ്സമായി, കുർദുകളിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഗ്രാമീണ ജീവിതത്തിനുള്ള പരമ്പരാഗത വഴികൾ ഉപേക്ഷിച്ച് കൃഷിയിൽ ഏർപ്പെട്ടു; മറ്റുള്ളവർ പാരമ്പര്യേതര തൊഴിലുകളിൽ പ്രവേശിച്ചു.

■ ചരിത്രം 

★ ആദ്യകാല മെസപ്പൊട്ടാമിയൻ സാമ്രാജ്യങ്ങളുടെ ചരിത്രഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ കുർദുകളെക്കുറിച്ച് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. കാർദൗചോയി (Kardouchoi) എന്നാണ് അവയിൽ കുർദുകളെ പറയുന്നത്. 

★ BCE ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടു മുതലേ ഗിരിവർഗക്കാർ എന്ന നിലയിൽ ചരിത്രത്തിൽ ഇവരെ പരമാർശി ക്കുന്നുണ്ട് . തുർക്കികൾ എത്തും മുമ്പു തന്നെ അനറ്റോളിയൻ പീഠഭൂമിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു ഇവർ 

★ ഗ്രീക്ക് ചരിത്രകാരനായ സെനോഫോൺ അനബാസിസിൽ പറയുന്ന കാർഡൂചോയി  കുർദുകൾ ആയിരിക്കാം എന്നാണ് , പക്ഷേ ചില പണ്ഡിതന്മാർ ഈ വാദത്തെ തർക്കിക്കുന്നു. 

★ ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഇവർ ഇസ്ലാംമതത്തിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടപ്പോഴും, പേർഷ്യക്കാരെപ്പോലെ അവരുടെ ഭാഷ നിലനിർത്തി അറബി ലിപിയിൽ പേർഷ്യൻ അക്ഷരമാല ഉപയോഗിച്ചാണ് കുർദിഷ് എഴുതുന്നത്. 

★ കുർദിഷ് ഭാഷയിലുള്ള ആദ്യത്തെ പ്രസിദ്ധീകരണം 1897-ലാണ് ആരംഭിച്ചത്

★ മറ്റുപല ഇറാനിയൻ വംശജരെപ്പോലെ, വസന്തവിഷുവത്തിൽ ആഘോഷിക്കുന്ന നവ്റോസ് (പുതുവർഷം) കുർദുകളുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ആഘോഷമാണ്. പോയവർഷത്തെ അഴുക്ക് ഒഴിവാക്കുക എന്ന വിശ്വാസത്തിൽ തീ കത്തിക്കുകയും അതിനു മുകളിലൂടെ ചാടുകയും ചെയ്യുക എന്നത് ഈ ആഘോഷത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്

Photo https://bit.ly/2MkSOO0

yutube link https://youtu.be/KGsCx1nx9-Q

https://youtu.be/kMIGbsLDwLU

■ സാമൂഹിക സംഘടന

★ പരമ്പരാഗത കുർദിഷ് സമൂഹത്തിലെ പ്രധാന യൂണിറ്റ് ഗോത്രം , സാധാരണയായി നയിക്കുന്നത് ഒരു ഷെയ്ക്ക് അല്ലെങ്കിൽ ആഗയാണ്, അവരുടെ ഭരണം ഉറച്ചതായിരുന്നു. 

★ കുർദിഷ് സംസ്കാരം നഗരവൽക്കരിക്കപ്പെടുകയും  പല രാജ്യങ്ങളിലേയ്ക്ക് കുടിയേറുകയും ചെയ്തു.

★ പരമ്പരാഗത കുർദിഷ് സമൂഹത്തിൽ, വിവാഹം പൊതുവെ അന്തർലീനമായിരുന്നു. നഗരേതര പ്രദേശങ്ങളിൽ,  രീതികൾ ക്രമീകരിച്ച വിവാഹം കൂടാതെ ബാലവിവാഹം സാധാരണമാണ്. കുടുംബങ്ങളിൽ സാധാരണയായി അച്ഛൻ, അമ്മ, കുട്ടികൾ എന്നിവർ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഇസ്ലാമിക നിയമം അനുവദിക്കുന്ന ബഹുഭാര്യത്വം ചിലപ്പോൾ നടപ്പാക്കാറുണ്ട്, തുർക്കിയിൽ ഇത് സിവിൽ നിയമത്താൽ നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. വിപുലമായ കുടുംബത്തിന്റെ ഗോത്രവുമായുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ ശക്തി ജീവിതരീതിയുമായി വ്യത്യാസപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കുർദിഷ് പുരുഷന്മാർക്കൊപ്പം, തുർക്കി, അറബ് , ഇറാനിയൻ സ്ത്രീകളേക്കാൾ പരമ്പരാഗതമായി പൊതുജീവിതത്തിൽ കൂടുതൽ സജീവമായിട്ടുള്ള കുർദിഷ് സ്ത്രീകളും, പ്രത്യേകിച്ച്  ഇറാനിൽ-നഗര വിദ്യാഭ്യാസ, തൊഴിലവസരങ്ങൾ കൂടുതല്‍ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി

■ കുർദിസ്ഥാൻ

★ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ പല കുർദുകളും ഒരു ജന്മനാടിന്റെ സൃഷ്ടിയെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ തുടങ്ങി - പൊതുവെ "കുർദിസ്ഥാൻ" എന്നറിയപ്പെടുന്നു.

★ ആദ്യത്തെ കുർദിഷ് പത്രം 1897-ൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും 1902 വരെ ഇടവേളകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. 1908-ൽ ഇസ്താംബൂളിൽ ഇത് പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കപ്പെട്ടു 

★  ഒന്നാം ലോകമഹായുദ്ധസമയത്ത് വീണ്ടും കൈറോയിലും. 1920 -ൽ രൂപീകരിച്ച സോവ്രസ് ഉടമ്പടി ഒരു സ്വയംഭരണ കുർദിസ്ഥാനിനായി നൽകിയിരുന്നെങ്കിലും ഒരിക്കലും അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടില്ല; സോവ്രസ് ഉടമ്പടിക്ക് പകരമായി വന്ന ലോസാൻ ഉടമ്പടി (1923) കുർദിസ്ഥാനെക്കുറിച്ചോ കുർദുകളെക്കുറിച്ചോ പരാമർശിച്ചിട്ടില്ല. അങ്ങനെ കുർദുകളെ സ്വന്തം രാജ്യത്ത് ഏകീകരിക്കാനുള്ള അവസരം നഷ്ടപ്പെട്ടു. 

★ യുദ്ധാനന്തരം കുർദിസ്ഥാൻ മുമ്പത്തേതിനേക്കാൾ കൂടുതൽ വിഘടിച്ചു, കുർദിഷ് വിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ വിവിധ വിഘടനവാദ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ ഉടലെടുത്തു.

★ മൂന്ന് വർഷത്തിനുശേഷം അത്തരം പ്രതീക്ഷകൾ തകർന്നു, എന്നിരുന്നാലും, ആധുനിക തുർക്കിയുടെ അതിരുകൾ നിശ്ചയിച്ചിരുന്ന ലോസാൻ ഉടമ്പടി ഒരു കുർദിഷ് രാജ്യത്തിന് യാതൊരു വ്യവസ്ഥയും ഏർപ്പെടുത്താതെ കുർദുകളെ അതത് രാജ്യങ്ങളിൽ ന്യൂനപക്ഷ പദവികളിലേക്ക് തള്ളപ്പെട്ടു.. 

★ അടുത്ത 80 വർഷങ്ങളിൽ, ഒരു സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രം സ്ഥാപിക്കാനുള്ള കുർദിന്റെ ഏതൊരു നീക്കവും മറ്റു രാജ്യങ്ങള്‍ ക്രൂരമായി പ്രതിരോധിച്ചു .

■ ആരാണ് കുര്‍ദ്ദുകള്‍ ?

★ ഇറാഖിന്റെ വടക്കൻ പ്രദേശത്തും വടക്കൻ അതിർത്തിയോട് ചേർന്ന ഇറാൻ , തുർക്കി , അർമേനിയ എന്നീ രാജ്യങ്ങളുടെ പ്രദേശങ്ങളിലും നൂറ്റാണ്ടുകളായി വസിച്ചുവരുന്ന ഒരു വിഭാഗമാണ് കുർദുകൾ . ഇവർ ഒരു പ്രത്യക മതവിഭാഗമല്ല , ഒരു ജനതയാണ് . 

★ സുന്നി മുസ്ലീങ്ങളാണ് ഇവരിൽ ഭൂരിപക്ഷം . ഷിയാ വിഭാഗക്കാരും ക്രസ്തവരും സൊരാഷ്ട്രിയന്മാരും യസീദികളുമൊക്കെ കുർദുകളിലുണ്ട് . കുർദിഷ് ആണ് ഇവരുടെ ഭാഷ . 

★ ഇറാഖ് , ഇറാൻ , സിറിയ , തുർക്കി , അർമേനിയ എന്നീ രാജ്യങ്ങൾ സംഗമിക്കുന്ന മേഖലയിലായി മൂന്നരക്കോടിയോളം കുർദ് വംശജരുണ്ട് . തീവ്രമതവിശ്വാസികൾ ഇവർക്കിടയിൽ കുറവാണ് . 

★ കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടി ഈ സമൂഹത്തിൽ ചെലുത്തിവന്ന മതേതര , സോഷ്യലിസ് ആശയങ്ങളാണ് ഇതിന് കാരണം . - 

★ കുർദുകൾ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനു വേണ്ടി ഇറാഖ് , തുർക്കി സർക്കാരുകളോട് നിരന്തരമായി പോരാടിവരികയാണ് . 

★ തുർക്കിയുമായി പതിറ്റാണ്ടുകൾ നടത്തിയ പോരാട്ടത്തിന്റെ ഫലമായാണ് ഇവർക്ക് , സ്വന്തം ഭാഷയ്ക്കുള്ള നിരോധനം നീക്കിക്കിട്ടുന്നതും വാർത്താവിനിമയ സൗകര്യങ്ങൾ അനുവദിച്ചുകിട്ടിയതും . 

★ ഇറാഖ് എന്ന രാജ്യത്തിനകത്തു തന്നെ , വടക്കൻ മേഖലയിലെ ദോഹുക് , ഇർബിൽ , സുലൈമാനിയ എന്നിവ ചേർന്ന് ഒരു സ്വയംഭരണ പ്രദേശം ഇവർക്ക് അനുവദിച്ചു . അതാണ് കുർദിസ്താൻ , ഇർബിൽ ആണ് തലസ്ഥാന നഗരം , ഇറാഖിന്റെ അഞ്ചിലൊരു ഭാഗം എണ്ണസമ്പത്തും കുർദിസ്ഥാനിലാണ് .

★  കുർദുകളുടെ ഹിതപരിശോധനയെ ഇറാഖും തുർക്കിയും മാത്രമല്ല , ഇറാനും എതിർത്തു . കാരണം , ഇറാനിലെ കുർദുകളും നാളെ സ്വതന്തകുർദിസ്താന്റെ ഭാഗമാവാൻ പോരാടിത്തുടങ്ങുമെന്ന് അവർക്കറിയാം , കുർദുകൾ ഒരു സ്വതന്ത്രരാജ്യമായി മാറുന്നതിനെ അമേരിക്കയും അനുകൂലിക്കുന്നില്ല . 

■ ISIS മായുള്ള പ്രശ്നം 

★ ഐ.എസ്സിനെതിരെ മേഖലയിൽ നടക്കുന്ന പോരാട്ടത്തിൽ മുൻനിരയിൽ നിൽക്കുന്നവരാണ് കുർദ്ദുകൾ . 

★ മൊസൂൾ അടക്കം പല പ്രദേശങ്ങളും ഐ.എസ്സിൽ നിന്നും വീണ്ടെടുത്തത് കുർദുകളാണ് . സ്വതന്ത്ര കുർദിസ്താൻ വാദം , ഐ.എസ് . വിരുദ്ധ പോരാട്ടത്തെ ദുർബലമാക്കുമെന്ന് അമേരിക്ക ആശങ്കപ്പെടുന്നു .

★ 2013 മധ്യത്തിൽ, ജിഹാദി ഗ്രൂപ്പായ ഇസ്ലാമിക് സ്റ്റേറ്റ് (ഐ.എസ്) വടക്കൻ സിറിയയിൽ അതിർത്തിയിൽ അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന മൂന്ന് കുർദിഷ് എൻക്ലേവുകളിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു.സിറിയൻ കുർദിഷ് ഡെമോക്രാറ്റിക് യൂണിയൻ പാർട്ടിയുടെ (പി.വൈ.ഡി) സായുധ വിഭാഗമായ പീപ്പിൾസ് പ്രൊട്ടക്ഷൻ യൂണിറ്റുകൾ (വൈ.പി.ജി) 2014 പകുതി വരെ പിന്തിരിയിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ആവർത്തിച്ചുള്ള ആക്രമണങ്ങൾ നടത്തി.

★ 2014 ജൂണിൽ വടക്കൻ ഇറാഖിൽ ഒരു ഐ‌എസ് മുന്നേറ്റം ആ രാജ്യത്തെ കുർദുകളെ പോരാട്ടത്തിലേക്ക് ആകർഷിച്ചു. ഇറാഖിലെ സ്വയംഭരണാധികാരമുള്ള കുർദിസ്ഥാൻ മേഖലയിലെ സർക്കാർ തങ്ങളുടെ പെഷ്മെർഗ സേനയെ ഇറാഖ് സൈന്യം ഉപേക്ഷിച്ച പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് അയച്ചു.

★ 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ ജിഹാദികൾ വലിയ ആക്രമണങ്ങള്‍  അഴിച്ചുവിട്ടു, പെഷ്മെർഗ നിരവധി പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്ന് പിന്മാറി.മതന്യൂനപക്ഷങ്ങൾ വസിക്കുന്ന നിരവധി പട്ടണങ്ങൾ വീണു, പ്രത്യേകിച്ച് സിൻജാർ, അവിടെ ഐ.എസ് തീവ്രവാദികൾ ആയിരക്കണക്കിന് യാസിദികളെ കൊന്നൊടുക്കുകയും പിടിച്ചെടുക്കുകയും ചെയ്തു.

★ തുടര്‍ന്ന് യുഎസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബഹുരാഷ്ട്ര സഖ്യം വടക്കൻ ഇറാഖിൽ വ്യോമാക്രമണം നടത്തുകയും പെഷ്മെർഗയെ സഹായിക്കാൻ സൈനിക ഉപദേശകരെ അയയ്ക്കുകയും ചെയ്തു. മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടായി തുർക്കിയിൽ കുർദിഷ് സ്വയംഭരണത്തിനായി പോരാടിയതും ഇറാഖിൽ താവളങ്ങളുള്ളതുമായ വൈപിജിയും കുർദിസ്ഥാൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടിയും (പി കെ കെ) അവരുടെ സഹായത്തിനെത്തി.

★ 2014 സെപ്റ്റംബറിൽ, വടക്കൻ സിറിയൻ കുർദിഷ് പട്ടണമായ കൊബാനെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള ആക്രമണത്തിന് നേരെ ഐ.എസ് ആക്രമണം നടത്തി, പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ അടുത്തുള്ള തുർക്കി അതിർത്തിയിലൂടെ പലായനം ചെയ്തു. 

★ ഐ‌എസ്‌ തീവ്രവാദികളെ ആക്രമിക്കാനോ  ഒന്നും തുർക്കി താത്പര്യം കാണിച്ചില്ല .

★ 2015 ജനുവരിയിൽ, 1,600 പേരെ കൊന്നൊടുക്കിയ യുദ്ധത്തിനുശേഷം കുർദിഷ് സൈന്യം കൊബാനെയുടെ നിയന്ത്രണം വീണ്ടെടുത്തു.

★ സിറിയൻ ഡെമോക്രാറ്റിക് ഫോഴ്‌സ് (എസ്ഡിഎഫ്) സഖ്യത്തിന്റെ ബാനറിൽ നിരവധി പ്രാദേശിക അറബ് മിലിഷിയകളുമായി യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന കുർദുകൾ, യുഎസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സഖ്യസേന വ്യോമാക്രമണങ്ങൾ, ആയുധങ്ങൾ, ഉപദേഷ്ടാക്കൾ എന്നിവരുടെ സഹായത്തോടെ - പതിനായിരക്കണക്കിന് ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ പ്രദേശത്ത് നിന്ന് ഐ‌എസിനെ ക്രമാനുഗതമായി പുറത്താക്കി വടക്കുകിഴക്കൻ സിറിയയിൽ തുർക്കിയുമായുള്ള അതിർത്തിയുടെ വലിയൊരു ഭാഗത്ത് നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തി.

★ 2017 ഒക്ടോബറിൽ എസ്‌ഡി‌എഫ് പോരാളികൾ  ഐ‌എസ്‌ തലസ്ഥാനമായ റാക്കയെ പിടിച്ചെടുത്തു, തുടർന്ന് തെക്ക്-കിഴക്ക് ദിശയിലേക്ക് അയൽ പ്രവിശ്യയായ ഡീർ അൽ-സൗറിലേക്ക് മുന്നേറി.

★ സിറിയയിൽ ഐ‌എസിന്റെ കൈവശമുള്ള അവസാനത്തെ പോക്കറ്റ് - ബാഗൂസ് ഗ്രാമത്തിന് ചുറ്റുമുള്ളത് - 2019 മാർച്ചിൽ എസ്ഡിഎഫിന് ലഭിച്ചു. ഐ‌എസ് "കാലിഫേറ്റ്" ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനെ എസ്ഡിഎഫ് പ്രശംസിച്ചു, പക്ഷേ ജിഹാദി സ്ലീപ്പർ സെല്ലുകൾ "ഒരു" വലിയ ഭീഷണിയായിത്തന്നെ നിന്നു.

■ തുര്‍ക്കി ഭീക്ഷണിയായി കാണുന്ന കുര്‍ദുകള്‍ ?

★ ജനസംഖ്യയുടെ 15% മുതൽ 20% വരെ വരുന്ന തുർക്കി ഭരണകൂടവും രാജ്യത്തെ കുർദുകളും തമ്മിൽ ആഴത്തിലുള്ള ശത്രുതയുണ്ട്.

★ തലമുറകളായി തുർക്കി അധികൃതരുടെ കൈകളിൽ നിന്ന് കുർദുകൾക്ക് കഠിനമായ ക്രൂരതകള്‍ നേരിട്ടു ലഭിച്ചു.

★ കുർദിഷ് പേരുകളും വസ്ത്രങ്ങളും നിരോധിച്ചു, കുർദിഷ് ഭാഷയുടെ ഉപയോഗം പരിമിതപ്പെടുത്തി, ഒരു കുർദിഷ് വംശീയ സ്വത്വത്തിന്റെ അസ്തിത്വം പോലും നിഷേധിക്കപ്പെട്ടു, 

★ ആധുനികതുർക്കിയിലെ കുർദുകളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾ, മുസ്തഫ കമാൽ അത്താത്തുർക്കിന്റെ നയപരിപാടിയുടെ കാലത്ത് ആരംഭിച്ചതാണ്. തുർക്കി ദേശീയത ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിന്, തുർക്കിഷ് ഒഴികെയുള്ള മറ്റു ഭാഷകളുടെ ഉപയോഗമെല്ലാം അദ്ദേഹം നിരോധിച്ചിരുന്നു. ഇത് രാജ്യത്തെ അഞ്ചിലൊന്ന് വരുന്ന കുർദുകൾ, അവരുടെ മാതൃഭാഷ സംസാരിക്കുന്നത് വിലക്കപ്പെട്ടു. 

★ കമാൽ അത്താത്തുർക്കിന്റെ സർക്കാർ, കുർദിഷ് സ്കൂളൂകളും കോളേജുകളും പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും സ്ഥാപനങ്ങളും അടച്ചുപൂട്ടിയിരുന്നു. കുർദിഷ് ഭാഷയുടെ നിരോധനം, കുട്ടികളുടെ പേരിടലിൽ വരെ സ്വാധീനിച്ചു. അവരുടെ കുടുംബത്തിന്റേയോ സമൂഹത്തിന്റേയോ ചരിത്രവുമായി ഒരു ബന്ധവുമില്ലാത്ത പേരുകൾ‌ തുർക്കി ഭരണകൂടം അവർക്കു നൽകി. കുർദുകൾ‌ പ്രതിഷേധിച്ചപ്പോൾ അതിഭീകരമായാണ് ഭരണകൂടം അവരെ നേരിട്ടത്. പലപ്പോഴും കുർദിഷ് പ്രദേശങ്ങളും രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റു മേഖലകളുമായുള്ള ബന്ധം വിച്ഛേദിക്കുകയും ചെയ്തു. 

★ ചരിത്രവസ്തുതകളെ അവഗണിച്ച് കുർദുകളെ മലന്തുർക്കികൾ എന്ന് വിളിക്കുന്ന സർക്കാരിന്റെ നയവും വൻ പ്രതിഷേധത്തിനിടയാക്കി. 

■ PKK = Kurdistan Workers' Party (PKK)തുര്‍ക്കി 

★ 1970-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ അബ്ദുള്ള ഓകാലാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ, കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് വിപ്ലവ ആശയങ്ങളെ മുൻനിർത്തിയുള്ള സംഘടനയായാണ് കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടിയുടെ ആരംഭം. 

★ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പ്രാമുഖ്യമുള്ള ഈ സംഘടന അങ്കാറ കേന്ദ്രീകരിച്ചായിരുന്നു രൂപം കൊണ്ടത്. കാലക്രമേണ കക്ഷിയുടെ പ്രവർത്തനമേഖല കുർദിഷ് ആവാസപ്രദേശമായ തെക്കുകിഴക്കൻ തുർക്കിയിലേക്ക് നീങ്ങുകയും കുർദിഷ് ദേശീയവാദം അതിന്റെ ആശയങ്ങളുടെ ഭാഗമാകുകയും ചെയ്തു. 

★  1978 ൽ അബ്ദുല്ല ഒകലാൻ പി‌കെ‌കെ സ്ഥാപിച്ചു, അത് തുർക്കിയിൽ ഒരു സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രം ആവശ്യപ്പെട്ടു. ആറ് വർഷത്തിന് ശേഷം സംഘം സായുധ പോരാട്ടം ആരംഭിച്ചു.1978 നവംബർ 27-ന് ഈ സംഘടന, കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടി എന്ന പേര് സ്വീകരിക്കുകയും തങ്ങളുടെ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ആശയങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ രാജ്യത്തെ വലതുപക്ഷവിഭാഗങ്ങളെ എതിരിടാനും ആരംഭിച്ചു.

★ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകളടക്കമുള്ള തീവ്രവിഭാഗങ്ങളെ നിർമ്മാർജ്ജനം ചെയ്യുക എന്നതായിരുന്നു തുർക്കിയിൽ കെനാൻ എവ്രന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ 1980-ൽ നടന്ന സൈനിക അട്ടിമറിയുടെ പ്രധാനലക്ഷ്യം. അട്ടിമറിയെത്തുടർന്നുണ്ടായ അടിച്ചമർത്തൽ കുർദിഷ് മേഖലയിൽ അതിക്രൂരമായിരുന്നു. ഇത് മുന്നിൽക്കണ്ടുകൊണ്ടുതന്നെ, സ്വതന്ത്രരാജ്യം ആവശ്യപ്പെട്ട പ്രക്ഷോഭം നടത്തിയിരുന്ന കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടിയുടെ നേതാക്കൾ എല്ലാം അട്ടിമറിയുടെ തലേരാത്രി തന്നെ തുർക്കി വിട്ട് കടന്നു. എങ്കിൽക്കൂടിയും തെക്കുകിഴക്കൻ തുർക്കിയിലെ ജയിലുകളെല്ലാം കുർദിഷ് വംശജരെക്കൊണ്ട് നിറഞ്ഞുകവിഞ്ഞു. കുർദിഷ് വംശത്തെ ഉന്മൂലനം ചെയ്യാനെന്നവണ്ണം ഭരണകൂടം ഈ നടപടി തുടർന്നുകൊണ്ടിരുന്നു.

★ ഇതിന്റെ മറുപടിയായി 1984 മാർച്ച് 21-ന് സിറിയയിൽ തമ്പടിച്ചിരുന്ന അബ്ദുള്ള ഓകാലാന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ, സ്വതന്ത്ര കുർദിസ്താൻ സ്ഥാപിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തിൽ കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടി സായുധസമരം ആരംഭിച്ചു. മലകളിലെ ഒളിത്താവളങ്ങൾ കേന്ദ്രമാക്കി, തുർക്കിയിലെ സൈനിക-സർക്കാർ കേന്ദ്രങ്ങളെയായിരുന്നു ഇവർ ലക്ഷ്യമാക്കിയിരുന്നത്. ഈ കലാപം അടുത്ത ഒന്നര ദശാബ്ദത്തിൽ ഏതാണ്ട് 40,000-ത്തോളം പേരുടെ ജീവനെടുത്തു ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ പലായനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

★ കുർദിഷ് കലാപം നിയന്ത്രിക്കുന്നതിന് 1990-കളിൽ തുർക്കി സർക്കാർ ചില അനുരഞ്ജനനടപടികളെടുത്തു. 

★ 1991-ൽ കുർദിഷ് ഭാഷക്കു മേലുള്ള നിരോധനം നീക്കുകയും അനൗദ്യോഗികകാര്യങ്ങൾക്ക് ആ ഭാഷ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അനുവാദം നൽകുകയും ചെയ്തു. 

★ കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടിയുടെ (പി.കെ.കെ.) നേതൃത്വത്തിൽ 1995-ൽ നടന്ന വൻ പ്രതിഷേധത്തെത്തുടർന്ന് സർക്കാർ, നവ്രുസിനെ (പുതുവർഷാഘോഷം) ഒരു തുർക്കിഷ് ആഘോഷമായി അംഗീകരിക്കുകയും തെക്കുകിഴക്കൻ തുർക്കിയിൽ നവ്രുസ് ദിനത്തിൽ തീ കത്തിക്കുന്നതിനും അതിനു മുകളിലൂടെ ചാടാനും കുർദുകൾക്ക് അനുവാദം നൽകി. 

★ ഒക്ടോബർ 8, 1997 - (തുർക്കി) - പി‌കെകെയെ ഒരു തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പായി യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് പട്ടികപ്പെടുത്തുന്നു.

★ 1999 - (തുർക്കി) - കെ‌നിയയിലെ നെയ്‌റോബിയിൽ പി‌കെ‌കെ നേതാവ് അബ്ദുല്ല അക്കാലനെ തുർക്കി അധികൃതർ പിടികൂടി.

★ തുർക്കിക്ക് യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിൽ അംഗത്വം നേടുന്നത് ലക്ഷ്യമാക്കി, പൗരാവകാശങ്ങൾ യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ മാനദണ്ഡത്തിലേക്കെത്തിക്കുന്നതിന് 2000-2002 കാലയളവിൽ ഭരണഘടനയിലടക്കം നിരവധി പരിഷ്കാരങ്ങൾ തുർക്കിയിലെ ബുലന്ത് എജവിത് സർക്കാർ നടപ്പിലാക്കി. ഇതിന്റെ ഭാഗമായി കുർദിഷ് ഭാഷയിൽ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും വാർത്താവിനിമയത്തിനുമുള്ള അവകാശങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കി.

★ മെയ് 2002 - (തുർക്കി) - യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ PKK യെ ഒരു തീവ്രവാദ സംഘടനയായി നിയമിക്കുന്നു.

★ 2003-ൽ റെജപ് തയിപ് എർദ്വാന്റെ ഭരണകാലത്ത് കുർദുകൾക്ക് കൂടുതൽ സ്വാതന്ത്ര്യങ്ങൾ അനുവദിക്കപ്പെട്ടു. കുർദിഷ് അനുകൂലനിലപാടുകാരെ ശിക്ഷിക്കുന്നതിനായി മുൻപ് ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന തീവ്രവാദവിരുദ്ധനിയമത്തിലെ കുപ്രസിദ്ധമായ എട്ടാം വകുപ്പ് ഒഴിവാക്കിയത് ഒരു പ്രധാനനിയമനിർമ്മാണമായിരുന്നു. ഇതോടൊപ്പം കുർദുകൾക്ക് സാംസ്കാരികാവകാശങ്ങളും, കുട്ടികൾക്ക് കുർദിഷ് പേരുകൾ ഇടാനും, കുർദിഷ് ഭാഷയിലുള്ള സ്വകാര്യ റേഡിയോ ടെലിവിഷൻ ചാനലുകൾക്കും അനുമതിയായി. 

★ 2005 ഓഗസ്റ്റിൽ കുർദിഷ് മേഖലയുടെ കേന്ദ്രമായിരുന്ന ദിയാർബകീർ നഗരത്തിൽ ഒരു യോഗത്തെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത്, കുർദിഷ് പ്രശ്നത്തിൽ തുർക്കി സർക്കാർ തെറ്റ് ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന് പ്രധാനമന്ത്രി എർദ്വാൻ പരസ്യമായി സമ്മതിച്ചു. ഒരു ഒത്തുതീർപ്പിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രമത്തോട് കുർദിസ്താൻ വർക്കേഴ്സ് പാർട്ടി അനുകൂലമായി പ്രതികരിക്കുകയും വെടിനിർത്തൽ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു. 

★ 1990 കളിൽ പി‌കെ‌കെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായുള്ള ആവശ്യത്തിൽ നിന്ന് പിൻ‌മാറി, പകരം കൂടുതൽ സാംസ്കാരികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ സ്വയംഭരണാധികാരത്തിനായി ആഹ്വാനം ചെയ്തു, പക്ഷേ പോരാട്ടം തുടർന്നു. രഹസ്യ ചർച്ചകൾ നടത്തിയതിന് ശേഷം 2013 ൽ വെടിനിർത്തൽ കരാർ അംഗീകരിച്ചു.

★ സിറിയൻ അതിർത്തിക്കടുത്തുള്ള പ്രധാനമായും കുർദിഷ് പട്ടണമായ സുരുക്കിൽ ഐ‌എസ് ചാവേർ ആക്രമണത്തിൽ 33 സാമൂഹ്യ പ്രവര്‍ത്തകര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതിനെത്തുടർന്ന് 2015 ജൂലൈയിൽ വെടിനിർത്തൽ തകർന്നു.തുര്‍ക്കി അധികാരികൾ പങ്കാളികളാണെന്ന് ആരോപിച്ച് PKK  തുർക്കി സൈനികരെയും പോലീസിനെയും ആക്രമിച്ചു. തുർക്കി സർക്കാർ പി‌കെ‌കെയ്ക്കും ഐ‌എസിനുമെതിരെ "synchronised war on terror" എന്ന് വിളിച്ചു.

★ അതിനുശേഷം, തെക്കുകിഴക്കൻ തുർക്കിയിൽ ഉണ്ടായ ഏറ്റുമുട്ടലിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ - നൂറുകണക്കിന് സാധാരണക്കാർ ഉൾപ്പെടെ - കൊല്ലപ്പെട്ടു.

★ isisനെതിരായ സിറിയൻ വിമത ആക്രമണത്തെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അതിർത്തിയിലേക്ക് സൈന്യത്തെയും ടാങ്കുകളെയും അയച്ച 2016 ഓഗസ്റ്റ് മുതൽ തുർക്കി വടക്കൻ സിറിയയിൽ സൈനിക സാന്നിധ്യം കൊണ്ടുവന്നു. ഇത് കുര്‍ദ്ദിഷിന് തിരിച്ചടിയായി

★ 2018 ൽ തുർക്കി സൈനികരും സഖ്യകക്ഷികളായ സിറിയൻ വിമതരും YPG പോരാളികളെ അഫ്രിനിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു.ഡസൻ കണക്കിന് സാധാരണക്കാർ കൊല്ലപ്പെടുകയും പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ പലായനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

★ People's Protection Units (YPG) യും Syrian Kurdish Democratic Union Party (PYD).

 യും Kurdistan Workers' Partyയുടെ  ഭാഗമാണെന്നും സായുധ പോരാട്ടത്തിലൂടെ വിഘടനത്തിന് ശ്രമിക്കുന്നെന്നും ഇല്ലാതാക്കേണ്ട തീവ്രവാദ സംഘടനകളാണെന്നും തുർക്കി സർക്കാർ പറയുന്നു.

■ സിറിയയിലെ കുര്‍ദ്ദുകളുടെ പ്രശ്നം ?

★ മങ്ങുന്ന മുല്ലപ്പൂ വിപ്ലവം വിശദമായ വായനയ്ക്ക് https://maheshbhavana.blogspot.com/2019/11/2010_3.html?m=1

★ 1958 - (സിറിയ) - എല്ലാ കുർദിഷ് ഭാഷാ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും സർക്കാർ ഔദ്യോഗികമായി നിരോധിച്ചു.

★ സിറിയയിലെ ജനസംഖ്യയുടെ 7% മുതൽ 10% വരെ കുർദുകളാണ്. 2011 ൽ പ്രസിഡന്റ് ബഷർ അൽ അസദിനെതിരായ പ്രക്ഷോഭം ആരംഭിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ഭൂരിഭാഗം പേരും ഡമാസ്കസ്, അലപ്പോ നഗരങ്ങളിലും, മൂന്ന്, കോബാനെ, അഫ്രിൻ, വടക്കുകിഴക്കൻ നഗരമായ കമിഷ്ലി എന്നിവിടങ്ങളിലും താമസിച്ചിരുന്നു.

★ സിറിയയിലെ കുർദുകൾ പണ്ടേ അടിച്ചമർത്തപ്പെടുകയും അടിസ്ഥാന അവകാശങ്ങൾ നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തു.1960 കൾ മുതൽ ഏകദേശം 300,000 പൗരന്മാർക്ക് പൗരത്വം നിഷേധിക്കപ്പെട്ടു. കുർദിഷ് പ്രദേശങ്ങൾ അറബികളാക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ കുർദിഷ് ഭൂമി കണ്ടുകെട്ടുകയും അറബികൾക്ക് പുനർവിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

★ 2014 ജനുവരിയിൽ കുർദിഷ് പാർട്ടികൾ - ഡെമോക്രാറ്റിക് യൂണിയൻ പാർട്ടി (PYD ) ഉൾപ്പെടെ - അഫ്രിൻ, കോബെയ്ൻ, ജാസിറ എന്നീ മൂന്ന് "കന്റോണുകളിൽ" സ്വയംഭരണാധികാര പ്രദേശങ്ങളായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.

★ ISISല്‍ നിന്ന് പിടിച്ചെടുത്ത അറബ്, തുർക്ക്മെൻ പ്രദേശങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു "ഫെഡറൽ സംവിധാനം" സ്ഥാപിക്കുമെന്ന് 2016 മാർച്ചിൽ അവർ പ്രഖ്യാപിച്ചു.

★ സിറിയൻ സർക്കാർ, സിറിയൻ പ്രതിപക്ഷം, തുർക്കി, യുഎസ് എന്നിവരാണ് പ്രഖ്യാപനം നിരസിച്ചത്.

★ സിറിയയിലെ സംഘർഷം അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഏതെങ്കിലും രാഷ്ട്രീയ ഒത്തുതീർപ്പിൽ കുർദിഷ് അവകാശങ്ങൾക്കായുള്ള നിയമപരമായ ഉറപ്പുകളും കുർദിഷ് സ്വയംഭരണത്തിനുള്ള അംഗീകാരവും ഉൾപ്പെടുത്തണമെന്ന് നിർബന്ധം പിടിക്കുന്നു.

★ ചർച്ചകളിലൂടെയോ സൈനിക ബലത്തിലൂടെയോ സിറിയൻ പ്രദേശത്തിന്റെ ഓരോ ഇഞ്ചും തിരിച്ചുപിടിക്കുമെന്ന് പ്രസിഡന്റ് അസദ് പ്രതിജ്ഞയെടുത്തു. “സിറിയയിൽ ആരും സ്വതന്ത്ര സ്ഥാപനങ്ങളെക്കുറിച്ചോ ഫെഡറലിസത്തെക്കുറിച്ചോ സംസാരിക്കുന്നത് സ്വീകരിക്കുന്നില്ല” എന്ന് കുർദിഷ് സ്വയംഭരണാവകാശ ആവശ്യങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സർക്കാർ നിരസിച്ചു.

★ കുർദിഷ് നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ അനിയന്ത്രിതമായ അറസ്റ്റുകളും കൊലപാതകങ്ങളും നടക്കുന്നുണ്ടെന്ന് 2014 ൽ ഹ്യൂമൻ റൈറ്റ്സ് വാച്ച് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.  കഴിഞ്ഞ വർഷം, കുർദിഷ് സേന കുട്ടികളെ അവരുടെ നിരയിൽ ചേരാൻ നിർബന്ധിതരാക്കുന്നുണ്ടെന്ന് അഭിഭാഷക സംഘം പറഞ്ഞു.  ഈ ആരോപണങ്ങളെ എസ്.ഡി.എഫ് ആവർത്തിച്ചു അപലപിച്ചു.

■ ഇറാഖ് - ഇറാന്‍- കുര്‍ദിഷ് പ്രശ്നം

സദ്ദാംഹുസൈനെ കുറിച്ച് വായിക്കാന്‍ 

https://maheshbhavana.blogspot.com/2019/08/1937-apl-28-1979-2003-1937-28.html?m=1

★ ഇറാഖിലെ ജനസംഖ്യയുടെ 15% മുതൽ 20% വരെ കുർദുകളാണ്. 

★ 1923 - (IRAQ) - മുൻ കുർദിഷ് ഗവർണർ ഷെയ്ഖ് മഹ്മൂദ് ബാർസിഞ്ചി ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിനെതിരെ പ്രക്ഷോഭം നടത്തി, വടക്കൻ ഇറാഖിലെ സുലൈമാനിയയിൽ ഒരു കുർദിഷ് രാജ്യം പ്രഖ്യാപിച്ചു.

★ 1924 - (IRAQ) - ബ്രിട്ടീഷ് സേന സുലൈമാനിയയെ തിരിച്ചുപിടിച്ചു

★ ഇറാനിലെ ദേശീയ ഗവൺമെന്റിന്റെ ശക്തമായ സമ്മർദത്തെ കുർദുകൾ അനുഭവിക്കുകയും ആ രാജ്യത്തെ ഷിയാ മുസ്ലീം ഭൂരിപക്ഷത്തിന്റെ മതപരമായ പീഡനങ്ങൾ സഹിക്കുകയും ചെയ്തു.

★ രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിനു തൊട്ടുപിന്നാലെ(1939–45) സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ഇറാനിലെ വലിയ കുർദിഷ് നഗരമായ മഹാബാദിന് ചുറ്റും ഒരു സ്വതന്ത്ര രാജ്യം സ്ഥാപിക്കുന്നതിനെ പിന്തുണച്ചു. 1946 ൽ സോവിയറ്റ് പിന്മാറ്റത്തിനുശേഷം മഹാബാദ് റിപ്പബ്ലിക് തകര്‍ന്നു.

★ 1958 - (IRAQ) - ഇറാഖിലെ 1958 ലെ വിപ്ലവത്തിനുശേഷം, ഒരു പുതിയ ഭരണഘടന സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു, അത് അറബികളെയും കുർദുകളെയും "ഈ മാതൃരാജ്യത്തിലെ പങ്കാളികളായി" പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു.

★ ഇറാഖിൽ സ്വയംഭരണത്തിനായി പോരാടുന്നതിനായി 1946 ൽ മുസ്തഫ ബർസാനി കുർദിസ്ഥാൻ ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടി KDP  രൂപീകരിച്ചു. 1961 വരെ അദ്ദേഹം സമ്പൂർണ്ണ സായുധ പോരാട്ടം ആരംഭിച്ചു.

★ 1961 - (IRAQ) - വടക്കൻ ഇറാഖിൽ KDP ഒരു കലാപം ആരംഭിച്ചു.  രണ്ടാഴ്ചയ്ക്കുള്ളിൽ ഇറാഖ് സർക്കാർ കുർദിഷ് ഡെമോക്രാറ്റിക് പാർട്ടിയെ പിരിച്ചുവിട്ടു.

★ 1970 കളുടെ അവസാനം - (IRAQ) - ഹുസൈന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ബാത്ത് പാർട്ടി കുർദിഷ് ഭൂരിപക്ഷമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്ന് കുർദുകളെ പിഴുതെറിയുകയും തെക്കൻ-ഇറാഖി അറബികളെ ആ പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് പാർപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് എണ്ണ സമ്പന്നമായ കിർക്കുക്കിന് ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളിൽ . ഇറാൻ-ഇറാഖ് യുദ്ധത്തിൽ ഇറാനിയൻ സേനയെ സഹായിച്ചതായി കുർദുകൾ സംശയിക്കുന്നതിനാൽ 1980 കളിൽ കുർദുകളെ ഇറാനിയൻ അതിർത്തിയിൽ നിന്ന് ബലമായി നീക്കം ചെയ്യുന്നു.

★ ജൂൺ 1975 - (IRAQ) - മുൻ കെ‌ഡി‌പി നേതാവ് ജലാൽ തലബാനി, കുർദിസ്ഥാനിലെ Patriotic Union of Kurdistan (PUK)  സ്ഥാപിച്ചു.  അടുത്ത വർഷം, PUK ഇറാഖ് സർക്കാരിനെതിരെ സായുധ പ്രചാരണം നടത്തുന്നു.

★ 1978 - (IRAQ) - KDP യും PUK  സേനയും ഏറ്റുമുട്ടി, നിരവധി പേർ മരിച്ചു.

★ 1979 - (IRAQ) മുസ്തഫ ബർസാനി വാഷിംഗ്ടണിൽ അന്തരിച്ചു.  അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണത്തെത്തുടർന്ന് മകൻ മസൂദ് ബർസാനി കെഡിപിയുടെ പ്രസിഡന്റായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.

★ 1983 - (IRAQ) - ഇറാഖുമായുള്ള വെടിനിർത്തലിന് PUK സമ്മതിക്കുകയും കുർദിഷ് സ്വയംഭരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

★ യുദ്ധത്തിൽ കുർദുകൾ ഇസ്ലാമിക് റിപ്പബ്ലിക്കിനെ പിന്തുണച്ചിരുന്നു. 1988-ൽ സദ്ദാം ഹുസൈൻ കുർദുകളോട് പ്രതികാര പ്രചരണം അഴിച്ചുവിട്ടു,.

★ മാർച്ച് 16, 1988 - (IRAQ) - വടക്കൻ ഇറാഖിലെ ഹലാബ്ജയിൽ കുർദിഷ് ജനതയ്‌ക്കെതിരെ ഇറാഖ് വിഷവാതകം ഉപയോഗിക്കുന്നു.  ആക്രമണത്തിൽ ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ മരിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു.

★ 1990-1991 - (IRAQ) - എണ്ണ ശേഖരം തേടി ഹുസൈൻ കുവൈത്ത് ആക്രമിച്ചതോടെ ഗൾഫ് യുദ്ധം ആരംഭിച്ചു.  ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം പേർ തുർക്കിയിലേക്കും ഇറാനിലേക്കും പലായനം ചെയ്യുന്നതിനാൽ കുർദുകൾ ഇറാഖിൽ നിന്ന് പുറത്തുകടക്കുന്നു.

★ സദ്ദാമിനെ അട്ടിമറിക്കുകയും കുർദിസ്ഥാൻ റീജിയണൽ ഗവൺമെന്റിൽ (കെആർജി) സഖ്യത്തിൽ ഭരിക്കുകയും ചെയ്ത 2003 ലെ യുഎസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള അധിനിവേശവുമായി പാർട്ടികൾ സഹകരിച്ചു.

★ ഏപ്രിൽ 1991 - (IRAQ) - ഇറാഖി കുർദിസ്ഥാനിൽ അമേരിക്കയും യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡവും ഫ്രാൻസും ചേർന്ന് ഒരു സുരക്ഷിത താവളം സ്ഥാപിച്ചു.  ഈ പ്രദേശത്തിനകത്ത് ഇറാഖ് സേന പ്രവർത്തിക്കുന്നത് വിലക്കിയിട്ടുണ്ട്, കുർദുകൾ സ്വയംഭരണാധികാരം ആരംഭിക്കുന്നു, 

★ 1994-1998 - (IRAQ) - PUK, KDP അംഗങ്ങൾ ഇറാഖി കുർദിസ്ഥാനിൽ   സായുധ പോരാട്ടത്തിൽ ഏർപ്പെടുന്നു.

★ 1995 - (IRAQ) - ഏകദേശം 35,000 തുർക്കി സൈനികർ വടക്കൻ ഇറാഖിൽ കുർദുകൾക്കെതിരെ ആക്രമണം അഴിച്ചുവിട്ടു.

 1996 - (IRAQ) - കുർദിഷ് നഗരങ്ങളായ എർബിലും കിർക്കുക്കും ഉൾപ്പെടെ ഇറാഖ് ആക്രമണം നടത്തി

★ 2017 സെപ്റ്റംബറിൽ, കുർദിസ്ഥാൻ മേഖലയിലും കിർക്കുക്ക് ഉൾപ്പെടെ 2014 ൽ പെഷ്മെർഗ പിടിച്ചെടുത്ത തർക്ക പ്രദേശങ്ങളിലും സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു റഫറണ്ടം നടന്നു. സ്വത്രന്ത കുർദിസ്താനു വേണ്ടിയായായിരുന്നു അത് .വോട്ടെടുപ്പ് ഇറാഖ് കേന്ദ്രസർക്കാർ എതിർത്തു, ഇത് നിയമവിരുദ്ധമാണെന്ന് വാദിച്ചു.

★  സെപ്റ്റംബർ 25 - ന് നടന്ന ഹിതപരിശോധനയിൽ പ്രദേശത്തെ 83 ലക്ഷം പേരിൽ 76 ശതമാനവും പങ്കെടുത്തു . വോട്ട് ചെയ്തവരിൽ 92 ശതമാനം പേർ സ്വതന്ത്ര കുർദിസ്താനെ അനുകൂലിച്ചു . എന്നാൽ , എതിർപ്പ് അവഗണിച്ച് ഹിതപരിശോധന നടത്തിയതിന്റെ പേരിൽ , ഇറാഖ് കുർദിസ്താനോടും അവഗണനയോടെ പെരുമാറി . -

★ ഫലം തങ്ങൾക്ക് ബാഗ്ദാദുമായി ചർച്ച ആരംഭിക്കാൻ അനുമതി നൽകിയെങ്കിലും അത് റദ്ദാക്കണമെന്ന് ഇറാഖ് പ്രധാനമന്ത്രി ഹൈദർ അൽ അബാദി ആവശ്യപ്പെട്ടു.

★ അടുത്ത മാസം ഇറാഖി സർക്കാർ അനുകൂല സേന കുർദുകൾ കൈവശം വച്ചിരുന്ന തർക്ക പ്രദേശം തിരിച്ചുപിടിച്ചു. കിർകുക്കിന്റെ നഷ്ടവും എണ്ണ വരുമാനവും അവരുടെ സ്വന്തം സംസ്ഥാനത്തിന്റെ കുർദിഷ് അഭിലാഷങ്ങൾക്ക് കനത്ത പ്രഹരമായിരുന്നു.

★ ബർസാനി കുർദിസ്ഥാൻ മേഖലയുടെ പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് സ്ഥാനമൊഴിഞ്ഞു. പ്രധാന കക്ഷികൾ തമ്മിലുള്ള അഭിപ്രായവ്യത്യാസത്തിന്റെ അർത്ഥം, 2019 ജൂൺ വരെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനന്തരവൻ നെചിർവാൻ അധികാരമേറ്റു.

■ കുര്‍ദിഷ് പെണ്‍ പോരാളികള്‍ 

★ 1990 കളുടെ ആരംഭത്തിൽ, കുർദിഷ് പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ 'അടിസ്ഥാന ഉത്തരവാദിത്വം' സ്ത്രീകളെ മോചിപ്പിക്കുകയെന്നതാണെന്ന് PKK സ്ഥാപകര്‍ അബ്ദുള്ള ഒകാലനന്‍ വാദിച്ചിരുന്നു. കുർദിഷ് വിമോചനത്തിന് ലിംഗസമത്വവും സ്ത്രീ വിമോചനവും ആവശ്യമാണെന്ന് അദ്ദേഹം പ്രസ്താവിച്ചു.

★ പി‌കെ‌കെ 1995 ൽ ഗറില്ലകളുടെ ആദ്യത്തെ എല്ലാ വനിതാ യൂണിറ്റുകളും സ്ഥാപിച്ചു, “നൂറ്റാണ്ടുകളായി ലിംഗഭേദം ഇല്ലാതാക്കാൻ സ്ത്രീകൾ സ്വന്തമായിരിക്കേണ്ടതുണ്ട്” എന്ന് പ്രസ്താവിച്ചു. YPJ  ഫെമിനിസ്റ്റ് പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ അതേ തലം പാലിക്കുന്നു .YPJ- യിൽ ചേർന്ന സ്ത്രീകൾ ഒരു മാസമെങ്കിലും സൈനിക തന്ത്രങ്ങൾ അഭ്യസിക്കുകയും ജൈനോളജി ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഒാകലന്റെ രാഷ്ട്രീയ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ പഠിക്കുകയും വേണം .ഏതെങ്കിലും സംഘടന തീരുമാനത്തിൽ, YPJ / YPG യോ or 40% ൽ കുറയാത്ത സ്ത്രീകൾ പങ്കെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്.

★ 2011 മുതൽ സിറിയൻ കുർദിഷ് ചെറുത്തുനിൽപ്പ് പോരാട്ടത്തിൽ സ്ത്രീകൾ പങ്കാളികളായിരുന്നു, പിന്നീട് 2012 ൽ ഇത് YPG എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 

★ 2013 ഏപ്രിൽ 3 ന്  വനിതാ സംഘടനയായി YPJ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു തുടക്കത്തിൽ, റോജവയുടെ മൂന്ന് കന്റോണുകളിൽ ഓരോന്നിനും ഒരു YPJ ബറ്റാലിയൻ മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ, എന്നാൽ എല്ലാ അയൽപക്കങ്ങളിലും ബറ്റാലിയനുകൾ വേഗത്തിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു, ഇത് സംഘടന വിപുലീകരിച്ചു. 

★ 2014 അവസാനത്തോടെ, 18 നും 40 നും ഇടയിൽ പ്രായമുള്ള 7,000 സന്നദ്ധ പോരാളികളാണ് YPJയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത്. 2016 നവംബറോടെ അറബ്, കുർദിഷ് YPJ  പോരാളികളുടെ എണ്ണം 20,000 ആയി ഉയർന്നു.2017 ഓഗസ്റ്റ് വരെ ഗ്രൂപ്പിൽ 24,000 അംഗങ്ങളുണ്ടെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്. 

★ സിറിയൻ ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിൽ , YPJ യും YPG യും വടക്കൻ സിറിയയിലെ വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകൾക്കെതിരെ പോരാടിയിട്ടുണ്ട്, 

★  കരിഞ്ചന്തയിൽ വാങ്ങിയ വിന്റേജ് റഷ്യൻ കലാഷ്നികോവ്സ് തോക്കുകള്‍ കൈകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ഗ്രനേഡുകൾ, ടാങ്കുകൾ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഐ‌എസ്‌ഐ‌എൽ ആക്രമണം തടയാൻ YPJ നിർബന്ധിതനായി

★ 2014 ഒക്ടോബർ വരെ അമേരിക്ക വൈപിജെ-വൈപിജി പോരാളികളുമായി നിലത്തു വ്യോമാക്രമണം ഏകോപിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. 

★ ഇതിനുപുറമെ, 2014 ഓഗസ്റ്റിൽ സിൻജാർ പർവതത്തിൽ നടന്ന സൈനിക നടപടിയിൽ YPG, YPJ, PKK എന്നിവർ പങ്കാളികളായി. പതിനായിരത്തോളം യാസിദികളെ വംശഹത്യ ആക്രമണങ്ങളിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുത്തി. 

★ ISIS  തീവ്രവാദികളുടെ പേടി സ്വപ്നം കൂടിയായിരുന്നു കുര്‍ദിഷ് പെന്‍പോരാളികള്‍. ശക്തമായ ആക്രമണങ്ങള്‍ അവര്‍ തീവ്രവാദികള്‍ക്കെതിരെ അഴിച്ചു വിട്ടു.

★ വടക്കൻ സിറിയയിലെ മറ്റൊരു വനിതാ സേനയാണ് ബെത്‌നഹ്‌റൈൻ വിമൻസ് പ്രൊട്ടക്ഷൻ ഫോഴ്‌സ് , ഇത് സിറിയക് മിലിട്ടറി കൗൺസിലിന്റെ ഒരു അസീറിയൻ വനിതാ ബ്രിഗേഡായി രൂപീകരിച്ചു, ഇത് YPG യുടെ മാതൃകയിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. അൽ-ബാബ് മിലിട്ടറി കൗൺസിൽ , ജബത് അൽ അക്രഡ് , ലിവ തുവാർ അൽ റഖ എന്നിവരും സ്വന്തമായി വനിതാ യൂണിറ്റുകൾ സ്ഥാപിച്ചു. 

■ Short form 

★ PKK = Kurdistan Workers' Party (PKK)

★ SDF =Syrian Democratic Forces (SDF)

★ YPG =People's Protection Units (YPG) 

★PYD = Syrian Kurdish Democratic Union Party (PYD).

★ KDP = Kurdistan Democratic Party (KDP)ഇറാഖ്

★ PUK =  Patriotic Union of Kurdistan (PUK) ഇറാഖ് 

★ YPG = The People's Protection Units or People's Defense Units (romanized: Yekîneyên Parastina Gel (YPG) )

★ YPJ = Kurdish Women's Protection Units (YPJ)

☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

✍®മഹേഷ് ഭാവന✍

(എന്‍റെ പഠനത്തിനായി ശേഖരിച്ച വിവരങ്ങള്‍ ,വാര്‍ത്തകള്‍,കണ്ടെത്തലുകള്‍  ഇവിടെ ക്രോഡീകരിച്ചിരിക്കുന്നു,തെറ്റുകള്‍ ,അഭിപ്രായ വിത്യാസങ്ങള്‍ എന്നിവ തെളിവുകള്‍ സഹിതം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുക ,തിരുത്തപ്പെടുന്നതാണ്)

എന്‍റെ മറ്റു ലേഖനങ്ങള്‍ വായിക്കാന്‍

https://maheshbhavana.blogspot.com/

https://t.me/MaheshB4

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=479442135965633&id=100016995513586
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆

റഫറന്‍സ് , കടപ്പാട് , SOURCE

★ wiki

★ നല്ലൊരു യൂറ്റൂബ് വിവരണം
(tamil) https://youtu.be/c-mdPPqzsTc

★ മാത്യഭൂമി കറന്‍റ് അഫിയേഴ്സ്
2017/dec page no 40

★ https://www.bbc.com/news/world-middle-east-29702440

★ https://www.theguardian.com/world/kurds

★ https://www.britannica.com/topic/Kurd

★ https://www.britannica.com/place/Turkey/The-Kurdish-conflict#ref482363

★ https://www.nytimes.com/2019/10/14/world/middleeast/the-kurds-facts-history.html

★ https://www.britannica.com/place/Iraq/Arabs#ref793555

★ https://www.cnn.com/2014/08/18/world/kurdish-people-fast-facts/index.html

★ https://www.institutkurde.org/en/institute/who_are_the_kurds.php

★ https://www.pri.org/stories/2019-10-08/who-are-kurds

★ https://www.washingtonpost.com/outlook/five-myths/five-myths-about-kurds/2019/10/31/68c15fe6-fc02-11e9-8190-6be4deb56e01_story.html

★ https://time.com/longform/kurds-syria-refugees/

★ https://www.independent.co.uk/topic/kurds

★ https://www.nytimes.com/topic/subject/the-kurds-iraqi-kurdistan

★ https://www.cnn.com/2019/01/27/homepage2/kurdish-female-fighters/index.html

★ https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/oct/22/kurdish-women-ypg-isis-turkey-trump-erdogan-putin

★ https://femalesonthefrontline.org/

★ https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/female-kurdish-fighters-ypj-set-up-new-training-academies-arab-yazidi-women-to-fight-isis-a7508951.html?amp

★ https://www.telegraph.co.uk/women/life/meet-female-soldiers-syria-iraq-fighting-gender-equality-much/

★ https://www.theweek.co.uk/60758/ypj-the-kurdish-feminists-fighting-islamic-state#ixzz3GjjLHvDw

★ https://gulfnews.com/world/mena/kurds-press-sinjar-operation-in-north-iraq-1.1429595

★ http://www.marieclaire.com/world-reports/inspirational-women/these-are-the-women-battling-isis

★  https://decorrespondent.nl/2206/hoe-de-strijd-tegen-is-de-koerdische-vrouw-emancipeert/457593401474-8fbb535b

★ https://www.manoramaonline.com/opinion/k-obeidulla/2019/10/15/turkey-start-attack-on-kurds.html

★★★★★★★★★★★★★★★★