അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി
ഒരു ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരനും അഭിഭാഷകനുമായിരുന്നു. ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി അംഗമായ ജെയ്റ്റ്ലി 2014 മുതൽ 2019 വരെ ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിന്റെ ധനകാര്യ , കോർപ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു.
1952 ഡിസംബർ 28 ന് ദില്ലിയിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി ജനിച്ചു. പിതാവ് മഹാരാജ് കിഷെൻ ജെയ്റ്റ്ലി അഭിഭാഷകയും അമ്മ രത്തൻ പ്രഭാ ജെയ്‌റ്റ്‌ലിയും ഒരു വീട്ടമ്മയായിരുന്നു.
ലാഹോറില്‍നിന്ന് ഇന്ത്യയിലെത്തിയ കുടുംബമായിരുന്നു അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്‌ലിയുടെത്.
ജമ്മു കശ്മീർ മുൻ ധനമന്ത്രി ഗിധാരി ലാൽ ദോഗ്രയുടെ മകളായ സംഗീതയെ 1982 മെയ് 24 ന് അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി വിവാഹം കഴിച്ചു. അവർക്ക് രണ്ട് മക്കളുണ്ട്, രോഹനും സോനാലിയും
■വിദ്യാഭ്യാസം ,വിദ്യാർത്ഥി രാഷ്ട്രീയം
★ 1957-69 വരെ ദില്ലി സെന്റ് സേവ്യേഴ്സ് സ്കൂളിൽ പഠിച്ചു.
★ 1973 ൽ ന്യൂഡൽഹിയിലെ ശ്രീ റാം കോളേജ് ഓഫ് കൊമേഴ്‌സിൽ നിന്ന് ബി‌കോം കൊമേഴ്‌സിൽ ഓണേഴ്‌സ് ബിരുദംനേടി
★ 1977 ൽ ദില്ലി സർവകലാശാലയിലെ നിയമത്തിൽ ബിരുദം നേടി.
★എഴുപതുകളിൽ ദില്ലി യൂണിവേഴ്സിറ്റി കാമ്പസിലെ അഖിൽ ഭാരതീയ വിദ്യാർത്ഥി പരിഷത്തിന്റെ (എബിവിപി) വിദ്യാർത്ഥി നേതാവായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി.
★1974 ൽ ദില്ലി സർവകലാശാലയിലെ സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയന്റെപ്രസിഡന്റായി. ആഭ്യന്തര അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ (1975-77) 19 മാസക്കാലം അദ്ദേഹം പ്രതിരോധ തടങ്കലിൽ ആയിരുന്നു.
★1973 ൽ രാജ് നരേനും ജയപ്രകാശ് നാരായണനും ചേർന്ന് ആരംഭിച്ച അഴിമതിക്കെതിരായ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രമുഖ നേതാവായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ജയ് പ്രകാശ് നാരായണൻ നിയോഗിച്ച ദേശീയ വിദ്യാർത്ഥി, യുവജന സംഘടനയുടെ കൺവീനറായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
★ ജയിൽ മോചിതനായ ശേഷം അദ്ദേഹം ജനസംഘത്തിൽ ചേർന്നു.
★1977 ൽ കോൺഗ്രസിന് പരാജയം നേരിട്ട ഒരു സമയത്ത് മോർച്ചയുടെ കൺവീനറായിരുന്ന ജെയ്റ്റ്ലിയെ ദില്ലി എബിവിപിയുടെ പ്രസിഡന്റായും എബിവിപിയുടെ അഖിലേന്ത്യാ സെക്രട്ടറിയായും നിയമിച്ചു. 1980 ൽ ബിജെപിയുടെ യുവജന വിഭാഗത്തിന്റെ പ്രസിഡന്റായും ദില്ലി യൂണിറ്റിന്റെ സെക്രട്ടറിയായും അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു
■ നിയമ പരിശീലനം
★ 1987 മുതൽ ജെയ്റ്റ്ലി സുപ്രീം കോടതിയിലും ഇന്ത്യയിലെ നിരവധി ഹൈക്കോടതികളിലും നിയമ പരിശീലനം നടത്തിയിരുന്നു
★ 1990 ജനുവരിയിൽ ദില്ലി ഹൈക്കോടതിഅദ്ദേഹത്തെ സീനിയർ അഭിഭാഷകനായിനിയമിച്ചു .
★ അടിയന്തരാവസ്ഥാ കാലത്തിന് ശേഷം ഡല്‍ഹി ലഫ്. ഗവര്‍ണറായിരുന്ന ജഗ്മോഹന്‍ ഇന്ത്യന്‍ എക്‌സപ്രസിന്റെ കെട്ടിടം തകര്‍ക്കാനുള്ള ശ്രമം തടഞ്ഞതിന് പിന്നില്‍ ജയ്റ്റ്ലി ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇത് അദ്ദേഹത്തെ രാംനാഥ് ഗോയങ്കയുടെ വിശ്വസ്തനാക്കി. അങ്ങനെ മാധ്യമങ്ങളുടെ പരിലാളനയും ജയ്റ്റ്ലിക്ക് തുടക്കം മുതല്‍ ലഭിച്ചു.
★ 1989 ൽ വി പി സിംഗ് ജെറ്റ്ലിയെ അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറലായി നിയമിച്ചു
★.ബോഫോഴ്‌സ് അഴിമതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണത്തിനുള്ള രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്ന ജോലി അദ്ദേഹമാണ് ചെയ്തതത് .
★ ബോഫോഴ്‌സ് ഇടപാടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളായിരുന്നു വി.പി സിംഗിനെ അധികാരത്തിലെത്തിച്ച പ്രധാനപ്പെട്ട ഘടകം. സോളിസിറ്റര്‍ ജനറലായതിന് ശേഷം ബോഫോഴ്‌സ് അന്വേഷണത്തിലും നിര്‍ണായക പങ്ക് ജയ്റ്റ്ലി വഹിച്ചു. അന്ന് ഇടപാട് സംബന്ധിച്ച് അന്വേഷണം നടത്താന്‍ ജയ്റ്റ്ലി ഉള്‍പ്പെട്ട മുന്നംഗ സംഘം സ്വീഡൻ സന്ദര്‍ശിച്ചു. എന്‍ഫോഴ്‌സമെന്റ് ഡയറക്ടര്‍ ഭൂരെ ലാല്‍, സിബിഐ ഡയറക്ടര്‍ എം.കെ രാഘവന്‍ എന്നിവരായിരുന്നു സംഘത്തില്‍. എന്നാല്‍ അന്വേഷണത്തില്‍ പ്രത്യേകിച്ചൊന്നും കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. കഴിഞ്ഞ ലോക്സഭ തെരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ രാജീവ് ഗാന്ധിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദമുണ്ടായപ്പോള്‍ ബോഫോഴ്‌സ് കേസ് വീണ്ടും ചര്‍ച്ച ആയിരുന്നു. ബോഫോഴ്‌സ് ഇടപാടില്‍ അഴിമതി നടന്നുവെന്ന് അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലി അന്നും ആവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. എന്നാല്‍ സ്വയം നടത്തിയ അന്വേഷണത്തില്‍ ബോധ്യമാകാത്ത കാര്യമാണ് ജയ്റ്റ്ലി ഉന്നയിക്കുന്നതെന്ന വിമര്‍ശനത്തിന് അദ്ദേഹത്തിന് മറുപടി പറയാന്‍ കഴിയാതെ പോയതും ഇതുകൊണ്ടായിരുന്നു
★ ജനതാദളിലെ ശരദ് യാദവ് മുതൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന്റെ മാധവറാവു സിന്ധ്യ മുതൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ (ബിജെപി) എൽ കെ അദ്വാനി വരെയുള്ള രാഷ്ട്രീയക്കാർ വരെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ക്ലയന്റുകളിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
★നിയമപരവും കറന്റ് കാര്യങ്ങളും സംബന്ധിച്ച നിരവധി പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ അഴിമതിയെക്കുറിച്ചും കുറ്റകൃത്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും നിയമത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു പ്രബന്ധം ഇന്തോ-ബ്രിട്ടീഷ് ലീഗൽ ഫോറത്തിന് മുന്നിൽ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു.
★ മയക്കുമരുന്ന്, കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് 1998 ജൂണിൽ ഐക്യരാഷ്ട്ര പൊതുസഭാ സമ്മേളനത്തിനുള്ള ഇന്ത്യൻ ഗവൺമെന്റിന്റെ പ്രതിനിധിയായി അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു.
★വൻകിട ബഹുരാഷ്ട്ര കോർപ്പറേഷനുകളായ പെപ്സികോയെ കൊക്കക്കോളയ്‌ക്കെതിരെയും ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു പല കേസുകളിലും ജെയ്റ്റ്ലി ഹാജരായി .
★2004 ൽ ഒരു രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി കേസിൽ കൊക്കക്കോളയ് വേണ്ടി ജെയ്റ്റ്ലി ഹാജരായി.
★ രാജ്യസഭയിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവെന്ന നിലയിലുള്ള രാഷ്ട്രീയ ചുമതലകൾ കണക്കിലെടുത്ത് ജെയ്റ്റ്ലി 2009 ജൂണിൽ നിയമ പരിശീലനം നിർത്തി.
■ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം
★ 1991 മുതൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ ദേശീയ എക്സിക്യൂട്ടീവ് അംഗമായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി.
★ 1999 ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുമ്പുള്ള കാലയളവിൽ അദ്ദേഹം ബിജെപിയുടെ വക്താവായി.
★ 1999 ഒക്ടോബർ 13 ന് ബിജെപിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള വാജ്‌പേയി സർക്കാർ ദേശീയ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് അധികാരത്തിൽ വന്നതിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തെ വാർത്താവിതരണ പ്രക്ഷേപണ മന്ത്രിയായി (സ്വതന്ത്ര ചുമതല) നിയമിച്ചു. കൂടാതെ, ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ സഹമന്ത്രിയായി (ഇൻഡിപെൻഡന്റ് ചാർജ്) അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു.വേൾഡ് ട്രേഡ് ഓർഗനൈസേഷൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ നയത്തിന് അനുസൃതമായാണ് ആദ്യമായി ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ മന്ത്രാലയം രൂപീകരിച്ചത്.
★ 2000 ജൂലൈ 23 ന് കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രി റാം ജെത്മലാനി രാജിവച്ചതിനെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹം അധിക മന്ത്രിയായി മന്ത്രാലയം ഏറ്റെടുത്തു.
★2000 നവംബറിൽ നിയമ, നീതി, കമ്പനി അഫയേഴ്സ്, ഷിപ്പിംഗ് മന്ത്രിമാരുടെ മന്ത്രിയായി . ഉപരിതല ഗതാഗത മന്ത്രാലയം വിഭജിക്കപ്പെടുകയും അദ്ദേഹത്തെ ആദ്യത്തെ ഷിപ്പിംഗ് മന്ത്രിയായി നിയമിക്കുകയും ചെയ്തു.
★ ഗതാഗതമന്ത്രാലയത്തെ വിഭജിച്ച് ഷിപ്പിങ് വകുപ്പ് രൂപവത്കരിച്ചപ്പോൾ ആദ്യമായി ചുമതല വഹിച്ചതും അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലിയായിരുന്നു.
★ ബിജെപിയുടെ ജനറൽ സെക്രട്ടറിയും ദേശീയ വക്താവുമായി അദ്ദേഹം സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 2003 ജനുവരി വരെ അദ്ദേഹം ഈ ചുമതലയിൽ പ്രവർത്തിച്ചു.
★2003 ജനുവരി 29 ന് അദ്ദേഹം കേന്ദ്ര വാണിജ്യ മന്ത്രാലയത്തിൽ വീണ്ടും ചേർന്നു.
★2004 മെയ് മാസത്തിൽ നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് പരാജയപ്പെട്ടതോടെ ജെയ്റ്റ്ലി മടങ്ങി. നിയമ ജീവിതത്തിലേക്ക് മടങ്ങുകയും സുപ്രീം കോടതിയിൽ ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
★ ഗുജറാത്തിലെ ബിജെപിയില്‍ മോദിക്ക് വേണ്ടി നടന്ന അധികാര തര്‍ക്കത്തില്‍ പോലും ജയ്റ്റ്ലിയുടെ ഇടപെടലുകള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നാണ് നിരിക്ഷകര്‍ കരുതുന്നത്.
★ കേശുഭായി പട്ടേലിനെതിരെ ഉണ്ടായ നീക്കങ്ങളും അതിന് ശേഷം അന്ന് അത്രയൊന്നും പ്രമുഖനാല്ലാതിരുന്ന നരേന്ദ്ര മോദിയെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കുന്നതിലും അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലി വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.
★ ഗുജറാത്തില്‍ 2002-ല്‍ നടന്ന വംശഹത്യക്ക് ശേഷമുള്ള കാലത്ത് മോദിയുടെ കൂടെ നിന്നുവെന്നതാണ് പിന്നീടുള്ള ജീവിതത്തില്‍ അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലിക്ക് തുണയായത്. ജയ്റ്റ്ലി ആദ്യമായി രാജ്യസഭാംഗമാകുന്നതും ഗുജറാത്തില്‍നിന്നു തന്നെയാണ്. പിന്നീട് അതേ സഭയില്‍ പ്രതിപക്ഷ നേതാവും സഭാ നേതാവുമായി ജയ്റ്റ്ലി മാറി.
★ മോദിയെ മുഖ്യമന്ത്രി സ്ഥാനത്തുനിന്ന് മാറ്റുന്നതിനെക്കുറിച്ച് അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി എ.ബി വാജ്‌പേയി പോലും ആലോചിച്ച ഘട്ടത്തില്‍, മോദിക്ക് പിന്നില്‍ നില്‍ക്കുകയും നേതാക്കളെ സ്വാധീനിച്ചും അധികാര മത്സരത്തില്‍ മോദിയെ നിലനിര്‍ത്തുന്നതിലും വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.
★ ബി.ജെ.പിയുടെ നയനിലപാടുകളുടെ രൂപീകരണത്തിൽ നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുള്ള ജെയ്റ്റ്ലി, ഹിന്ദുദേശീയത ആയിരിക്കണം പാർട്ടിയുടെ പ്രധാന ഭാഷ്യം എന്ന ആശയക്കാരനായിരുന്നു. പാർട്ടിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഹിന്ദു ദേശീയത മികച്ചൊരു അവസരമാണെന്ന് അദ്ദേഹം 2005-ൽ അമേരിക്ക നയതന്ത്ര ഉദ്യോഗസ്ഥരുമായുള്ള സ്വകാര്യ സംഭാഷണത്തിൽ പറഞ്ഞതായി വിക്കിലീക്‌സ് പുറത്തുവിട്ട രേഖകളിലുണ്ട്
★ 2009 ജൂൺ 3 ന് രാജ്യസഭയിൽ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായി എൽ കെ അദ്വാനി അദ്ദേഹത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തു
★ പാർട്ടിയുടെ വൺ മാൻ വൺ പോസ്റ്റ് തത്ത്വമനുസരിച്ച് 2009 ജൂൺ 16 ന് അദ്ദേഹം ബിജെപിയുടെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി സ്ഥാനം രാജിവച്ചു. പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്ര തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മിറ്റി അംഗവുമായിരുന്നു.
★ രാജ്യസഭയിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവെന്ന നിലയിൽ രാജ്യസഭയിലെ വനിതാ സംവരണ ബില്ലിനെക്കുറിച്ചുള്ള സംവാദങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്ത അദ്ദേഹം 2011 ലെ ലോക്പാൽ ബില്ലിനായുള്ള ഇന്ത്യൻ അഴിമതി വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ അന്ന ഹസാരെയെ പിന്തുണച്ചു. . എന്നിരുന്നാലും 1980 മുതൽ പാർട്ടിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന അദ്ദേഹം 2014 വരെ നേരിട്ടുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചിട്ടില്ല.
★ 2014 ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ലോക്‌സഭയിലെ അമൃത്സർ സ്ഥാനത്തേക്ക് ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
★ അമൃത്സറിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും കോൺഗ്രസ് നേതാവ് അമരീന്ദർ സിംഗിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു
★ ഗുജറാത്തിൽ നിന്ന് രാജ്യസഭാംഗമായി നാമനിർദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 2018 മാർച്ചിൽ ഉത്തർപ്രദേശിൽ നിന്ന് രാജ്യസഭയിലേക്ക് നാമനിർദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു.
★ 2013 ല്‍ ബിജെപിയുടെ പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനാര്‍ത്ഥിയായി മോദിയെ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലും അദ്ദേഹം മുഖ്യ പങ്ക് വഹിച്ചു. അന്ന് അതിനെ എതിര്‍ത്ത എല്‍.കെ അദ്വാനി, സുഷമ സ്വരാജ് ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള നേതാക്കളുടെ താത്പര്യങ്ങളെ മറികടക്കുന്നതില്‍ വലിയ പങ്കാണ് ജയ്റ്റ്ലി വഹിച്ചത്.
★ ഗുജറാത്ത് കലാപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മോദിക്കും ഏറ്റുമുട്ടല്‍ കൊലകള്‍ അടക്കമുള്ള കേസുകളില്‍ അമിത് ഷായ്ക്കും വേണ്ടി സുപ്രീം കോടതി നിയമയുദ്ധം നയിച്ചതിലും ജയ്റ്റ്ലിക്ക് വലിയ പങ്കുണ്ട്.
■ 2014 NDA ഇന്ത്യൻ സർക്കാരില്‍
★ 2014 മെയ് 26 ന് പുതുതായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ധനമന്ത്രി, കോർപ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രി, പ്രതിരോധ മന്ത്രി എന്നീ നിലകളിൽ ജെയ്റ്റ്ലിയെ തന്റെ മന്ത്രിസഭയിൽ തിരഞ്ഞെടുത്തു. .
★2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ അമൃത്സറിൽ മത്സരിച്ചെങ്കിലും അമിരീന്ദർ സിങ്ങിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നാൽ രാജ്യസഭാംഗമായ അദ്ദേഹത്തെ ആദ്യ മോദി സർക്കാരിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി
★ ധനകാര്യ വകുപ്പിന് പുറമേ കോർപ്പറേറ്റ് അഫേഴ്സ്, പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം എന്നിവയുടെയും ചുമതല വഹിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് മനോഹർ പരീക്കറിനെ പ്രതിരോധ മന്ത്രിയായി നിയമിച്ചതോടെ പ്രതിരോധ വകുപ്പിന്റെ ചുമതലയൊഴിഞ്ഞു. പിന്നീട് 2017 മാർച്ച് 13 മുതൽ സെപ്റ്റംബർ മൂന്നുവരെയും പ്രതിരോധ വകുപ്പിന്റെ ചുമതല വഹിച്ചു.
★ ഇതുവരെ ഒരു പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിലും വിജയിച്ചിട്ടില്ലെന്നതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയജീവിതത്തിലെ പ്രത്യേകതയാണ്
★ 2015 ബിഹാർ നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് വേളയിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ വാദത്തോട് യോജിച്ചു, മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സംവരണം എന്ന ആശയം അപകടകരമാണെന്നും ഇത് ജനസംഖ്യാശാസ്‌ത്രത്തെ ബാധിച്ചേക്കാമെന്നതിനാൽ മുസ്‌ലിം ദലിതർക്കും ക്രിസ്ത്യൻ ദലിതർക്കും സംവരണം നൽകുന്നതിനെതിരാണെന്നും രേഖപ്പെടുത്തി .
★ ഏഷ്യൻ ഡെവലപ്മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ ബോർഡ് ഓഫ് ഗവർണർമാരുടെ അംഗമായും അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
★ ഭരണഘടനാപരമായി ഉറപ്പുനൽകുന്ന അവകാശങ്ങൾ പരമപ്രധാനമായതിനാൽ വിവാഹങ്ങളെയും വിവാഹമോചനത്തെയും നിയന്ത്രിക്കുന്ന വ്യക്തിഗത നിയമങ്ങൾ മൗലികാവകാശങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിരിക്കണമെന്ന് 2015 നവംബറിൽ ജെയ്റ്റ്ലി പറഞ്ഞു.
★ 2016 സെപ്റ്റംബറിൽ അദ്ദേഹം വരുമാന പ്രഖ്യാപന പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിച്ചു.
★ഇന്ത്യൻ ധനമന്ത്രിയായിരിക്കെ, 2016 നവംബർ 9 മുതൽ അഴിമതി, കള്ളപ്പണം, വ്യാജ കറൻസി, ഭീകരവാദം എന്നിവ തടയുകയെന്ന പ്രഖ്യാപിത ലക്ഷ്യത്തോടെ സർക്കാർ മഹാത്മാഗാന്ധി സീരീസിന്റെ 500, 1000 നോട്ടുകൾ അസാധുവാക്കി.
★ ചരക്ക് സേവന നികുതി (ജിഎസ്ടി) അവതരിപ്പിക്കുന്നത് അദ്ദേഹം പങ്കുണ്ട് . ധനമന്ത്രിയെന്ന നിലയിൽ ജിഎസ്ടിയുടെ മേൽനോട്ടം വഹിച്ചു .
★ എൽജിബിടി + പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് പരസ്യമായി സംസാരിക്കുന്ന വിദഗ്ധരിൽ ഒരാളായി അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി
★ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളില്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ നാവായും അദ്ദേഹം വര്‍ത്തിച്ചു. റാഫേല്‍ ഇടപാടില്‍ സര്‍ക്കാരിനെ പ്രതിരോധത്തിലാക്കുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ തുടര തുടരെ പുറത്തുവന്നപ്പോള്‍ പ്രതിരോധത്തിനെത്തിയത് അരുണ്‍ ജയ്റ്റിലി ആയിരുന്നു.
★ വൃക്കസംബന്ധമായ അസുഖത്തെത്തുടർന്ന് 2018 ഏപ്രിൽ മുതൽ നാലുമാസം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽനിന്ന് വിട്ടുനിന്നു. ഇതിനിടെ ഡൽഹി എയിംസിൽ വൃക്ക മാറ്റിവെയ്ക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കും വിധേയനായി. പിന്നീട് 2018 ഓഗസ്റ്റ് 23-നാണ് അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി മന്ത്രാലയത്തിൽ തിരികെയത്തി ചുമതല ഏറ്റെടുത്തത്.
★ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ കാരണം 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചിരുന്നില്ല. രണ്ടാം മോദി സർക്കാർ മന്ത്രിസഭയിൽ ചേരാൻ വിവിധ നേതാക്കൾ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തിയിരുന്നെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയിരുന്നില്ല.
★ 2019 മെയ് 29 ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദിക്ക് അയച്ച കത്തിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി തന്റെ ആരോഗ്യത്തെ പുതിയ സർക്കാറിന്റെ രൂപീകരണത്തിൽ സജീവമായ പങ്ക് വഹിക്കാത്തതിന്റെ ഒരു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി, പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയുടെ രണ്ടാം ടേമിൽ ഒരു മന്ത്രിയെന്ന പദവി ഫലപ്രദമായി നിരസിച്ചു
★ ഒന്നാം മോദി സര്‍ക്കാറിന്റെ കാലത്ത് ബിജെപിക്ക് ഭൂരിപക്ഷമില്ലാതിരുന്നിട്ടും രാജ്യസഭയില്‍ സര്‍ക്കാറിന്റെ രക്ഷകനായി പെരുമാറിയിരുന്നത് അരുണ്‍ ജെയ്റ്റ്ലിയായിരുന്നു. ജിഎസ്ടി കൗണ്‍സിലില്‍ അടക്കം കേരളത്തിന്റെ ശബ്ദം കേള്‍ക്കുകയും ഇടപെടലിനെ പ്രത്യേകം അഭിനന്ദിക്കുകയും ചെയ്യാനും ജയ്റ്റ്ലി മടിച്ചിരുന്നില്ല.
■മരണം
★ 2019 ഓഗസ്റ്റ് 9 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഓൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസിൽ ഗുരുതരാവസ്ഥയിൽ ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചിരുന്നു.
★ ചികിത്സാ രീതികളെല്ലാം പരാജയപ്പെട്ടു. പൂർണ്ണമായും യന്ത്രങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെയാണ് ജെയ്റ്റ്ലിയുടെ ജീവൻ നിലനിർത്തുന്നതെന്ന് ആശുപത്രി അധികൃതരും അറിയിച്ചിരുന്നു
★ ശ്വസന പ്രശ്നങ്ങളെ തുടര്‍ന്ന് ഈ മാസം ഒമ്പതിനാണ് ജെയ്റ്റ്ലിയെ എയിംസില്‍ പ്രവേശിപ്പിച്ചത്. വെള്ളിയാഴ്ചയോടെ ആരോഗ്യനില കൂടുതല്‍ വഷളായതായി മെഡിക്കല്‍ ബുള്ളറ്റിനുണ്ടായിരുന്നു.
★2018 മെയ് മാസത്തിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലിയെ എയിംസിൽ വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയനാക്കിയിരുന്നു. കടുത്ത പ്രമേഹ രോഗിയായ അദ്ദേഹം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് ഹൃദയ ശസ്ത്രക്രിയക്കും വിധേയനായിരുന്നു. ഈ വർഷം ആദ്യം അമേരിക്കയിൽ ശ്വാസകോശ ക്യാൻസറിന് ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയനായിരുന്നു. ഇതേ തുടർന്നുള്ള ചികിത്സയിലായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി
★ പ്രമേഹ രോഗത്തെ തുടര്‍ന്ന് അമിതമായി ഭാരം വയ്ക്കുകയും ഇത് ശരിപ്പെടുത്താന്‍ ബാരിയാട്രിക് ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു
★ 2019 ഓഗസ്റ്റ് 24 ന് 66 ആം വയസ്സിൽ ജെയ്റ്റ്ലി 12:07 PM അന്തരിച്ചു
★ നിലവിൽ കൈലാഷ് കോളനിയിലുള്ള ജെയ്റ്റ്ലിയുടെ വീട്ടിൽ പൊതുദർശനത്തിന് വച്ചിരിക്കുന്ന മൃതദേഹം രാവിലെ 11 മണിയോടെ ബിജെപി ആസ്ഥാനത്തേക്ക് എത്തിച്ചു. രണ്ട് മണി വരെ അവിടെ അന്ത്യോപചാരം അര്‍പ്പിക്കാന്‍ സമയം ഉണ്ടാകുമെന്നും ബിജെപി വര്‍ക്കിങ് പ്രസിഡന്റ് ജെ.പി.നഡ്ഡ അറിയിച്ചു.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
©മഹേഷ് ഭാവന
(എന്‍റെ പഠനത്തിനായി ശേഖരിച്ച വിവരങ്ങള്‍ ,വാര്‍ത്തകള്‍,കണ്ടെത്തലുകള്‍ ഇവിടെ ക്രോഡീകരിച്ചിരിക്കുന്നു,തെറ്റുകള്‍ ,അഭിപ്രായ വിത്യാസങ്ങള്‍ എന്നിവ തെളിവുകള്‍ സഹിതം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുക ,
തിരുത്തപ്പെടുന്നതാണ്)
എന്‍റെ മറ്റു ലേഖനങ്ങള്‍ വായിക്കാന്‍
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=479442135965633&id=100016995513586
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
■റഫറൻസ് ,source
★ wiki
★ http://archive.is/f6djR
★ https://malayalam.indianexpress.com/news/arun-jaitley-passes-away-former-finance-minister-bjp-leader-287659/
★ https://www.asianetnews.com/amp/video/india-news/arun-jaitley-always-a-guardian-of-bjp-a-good-friend-for-the-opposition-pwqd9v
★ https://malayalam.indianexpress.com/news/arun-jaitley-funeral-live-updates-290352/lite/
★ https://malayalam.news18.com/news/india/former-union-minister-arun-jaitley-passes-away-in-aiims-new-rv-147845.html
★ https://www.mediaonetv.in/national/2019/08/24/arun-jaitley-is-no-more
★https://malayalam.news18.com/news/modi-amit-shah-harsh-vardhan-rush-to-aiims-as-former-minister-arun-jaitleys-condition-becomes-critical-again-rv-150063.html
★ https://www.mathrubhumi.com/news/india/former-union-minister-and-senior-bjp-leader-arun-jaitley-passes-away-at-aiims-1.4065369
★https://www.azhimukham.com/people-arun-jaitely-narendra-modis-man-friday/
★ https://www.bbc.com/news/world-asia-india-49367972
★ http://www.dnaindia.com/india/report-who-is-arun-jaitley-the-rise-of-india-s-newest-finance-minister-2001109
★ http://www.niticentral.com/2014/03/28/arun-jaitley-is-no-outsider-to-amritsar-204867.html
★ http://indianexpress.com/article/india/politics/arun-jaitley-the-eyes-and-ears-of-modi/
★ https://www.thehindubusinessline.com/news/national/arun-jaitley-an-unforgettable-stint-as-indias-finance-minister/article29241655.ece
★ https://www.indiatoday.in/india/story/arun-jaitley-death-former-finance-minister-gst-tax-reform-1591115-2019-08-24
★ https://www.business-standard.com/article/politics/career-timeline-of-arun-jaitley-pm-modi-s-go-to-man-in-new-delhi-119082400288_1.html
★ https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/arun-jaitley-opts-out-of-modi-cabinet-cites-health-reasons/articleshow/69555782.cms
★ https://web.archive.org/web/20090724073025/http://pib.myiris.com/profile/article.php3?fl=D20166
★ http://www.cscsarchive.org:8081/MediaArchive/audience.nsf/(docid)/48D29E31C440C0CB65256941002F179F
★ http://www.outlookindia.com/article/Cometh-The-Hour/290904
★ http://www.dnaindia.com/india/report-who-is-arun-jaitley-the-rise-of-india-s-newest-finance-minister-2001109
★ http://economictimes.indiatimes.com/sc-stays-contempt-proceedings-against-coke-pepsi/articleshow/1403551.cms
★ https://www.businesstoday.in/current/policy/arun-jaitley-recuses-himself-from-vodafone-tax-row/story/207379.html
★ http://164.100.47.5/newmembers/Website/Main.aspx
★ http://indianexpress.com/article/India/India-others/view-from-the-earlier-side-when-jaitley-saw-benefits-to-the-country-in-obstructing-parliament/
★https://www.ndtv.com/wikileak/wikileaks-cable-on-arun-jaitleys-opportunistic-remark-451235
★https://www.ndtv.com/wikileak/arun-jaitley-denies-remark-in-wikileaks-cable-451224
★ http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/corporate-affairs-ministry-to-be-clubbed-with-finance-ministry/articleshow/35634966.cms
★ http://news.biharprabha.com/2014/06/arun-jaitley-appointed-to-board-of-governors-of-asian-development-bank/
★ http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/narendra-modi-prime-minister-address-to-the-nation4364609
★ https://www.deshabhimani.com/news/national/arun-jaitley-passes-away/818207
★https://keralakaumudi.com/news/news.php?id=140273&u=national
★https://zeenews.india.com/malayalam/india/former-finance-minister-arun-jaitley-remains-critical-30798
★★★★★★★★★★★★★★★★★
ഒരു ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരനും അഭിഭാഷകനുമായിരുന്നു. ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടി അംഗമായ ജെയ്റ്റ്ലി 2014 മുതൽ 2019 വരെ ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിന്റെ ധനകാര്യ , കോർപ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു.
1952 ഡിസംബർ 28 ന് ദില്ലിയിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി ജനിച്ചു. പിതാവ് മഹാരാജ് കിഷെൻ ജെയ്റ്റ്ലി അഭിഭാഷകയും അമ്മ രത്തൻ പ്രഭാ ജെയ്‌റ്റ്‌ലിയും ഒരു വീട്ടമ്മയായിരുന്നു.
ജമ്മു കശ്മീർ മുൻ ധനമന്ത്രി ഗിധാരി ലാൽ ദോഗ്രയുടെ മകളായ സംഗീതയെ 1982 മെയ് 24 ന് അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി വിവാഹം കഴിച്ചു. അവർക്ക് രണ്ട് മക്കളുണ്ട്, രോഹനും സോനാലിയും
■വിദ്യാഭ്യാസം ,വിദ്യാർത്ഥി രാഷ്ട്രീയം
★ 1957-69 വരെ ദില്ലി സെന്റ് സേവ്യേഴ്സ് സ്കൂളിൽ പഠിച്ചു.
★ 1973 ൽ ന്യൂഡൽഹിയിലെ ശ്രീ റാം കോളേജ് ഓഫ് കൊമേഴ്‌സിൽ നിന്ന് ബി‌കോം കൊമേഴ്‌സിൽ ഓണേഴ്‌സ് ബിരുദംനേടി
★ 1977 ൽ ദില്ലി സർവകലാശാലയിലെ നിയമത്തിൽ ബിരുദം നേടി.
★എഴുപതുകളിൽ ദില്ലി യൂണിവേഴ്സിറ്റി കാമ്പസിലെ അഖിൽ ഭാരതീയ വിദ്യാർത്ഥി പരിഷത്തിന്റെ (എബിവിപി) വിദ്യാർത്ഥി നേതാവായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി.
★1974 ൽ ദില്ലി സർവകലാശാലയിലെ സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയന്റെപ്രസിഡന്റായി. ആഭ്യന്തര അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന കാലഘട്ടത്തിൽ (1975-77) 19 മാസക്കാലം അദ്ദേഹം പ്രതിരോധ തടങ്കലിൽ ആയിരുന്നു.
★1973 ൽ രാജ് നരേനും ജയപ്രകാശ് നാരായണനും ചേർന്ന് ആരംഭിച്ച അഴിമതിക്കെതിരായ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രമുഖ നേതാവായിരുന്നു അദ്ദേഹം. ജയ് പ്രകാശ് നാരായണൻ നിയോഗിച്ച ദേശീയ വിദ്യാർത്ഥി, യുവജന സംഘടനയുടെ കൺവീനറായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
★ ജയിൽ മോചിതനായ ശേഷം അദ്ദേഹം ജനസംഘത്തിൽ ചേർന്നു.
★1977 ൽ കോൺഗ്രസിന് പരാജയം നേരിട്ട ഒരു സമയത്ത് മോർച്ചയുടെ കൺവീനറായിരുന്ന ജെയ്റ്റ്ലിയെ ദില്ലി എബിവിപിയുടെ പ്രസിഡന്റായും എബിവിപിയുടെ അഖിലേന്ത്യാ സെക്രട്ടറിയായും നിയമിച്ചു. 1980 ൽ ബിജെപിയുടെ യുവജന വിഭാഗത്തിന്റെ പ്രസിഡന്റായും ദില്ലി യൂണിറ്റിന്റെ സെക്രട്ടറിയായും അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു
■ നിയമ പരിശീലനം
★ 1987 മുതൽ ജെയ്റ്റ്ലി സുപ്രീം കോടതിയിലും ഇന്ത്യയിലെ നിരവധി ഹൈക്കോടതികളിലും നിയമ പരിശീലനം നടത്തിയിരുന്നു
★ 1990 ജനുവരിയിൽ ദില്ലി ഹൈക്കോടതിഅദ്ദേഹത്തെ സീനിയർ അഭിഭാഷകനായിനിയമിച്ചു .
★ അടിയന്തരാവസ്ഥാ കാലത്തിന് ശേഷം ഡല്‍ഹി ലഫ്. ഗവര്‍ണറായിരുന്ന ജഗ്മോഹന്‍ ഇന്ത്യന്‍ എക്‌സപ്രസിന്റെ കെട്ടിടം തകര്‍ക്കാനുള്ള ശ്രമം തടഞ്ഞതിന് പിന്നില്‍ ജയ്റ്റ്ലി ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇത് അദ്ദേഹത്തെ രാംനാഥ് ഗോയങ്കയുടെ വിശ്വസ്തനാക്കി. അങ്ങനെ മാധ്യമങ്ങളുടെ പരിലാളനയും ജയ്റ്റ്ലിക്ക് തുടക്കം മുതല്‍ ലഭിച്ചു.
★ 1989 ൽ വി പി സിംഗ് ജെറ്റ്ലിയെ അഡീഷണൽ സോളിസിറ്റർ ജനറലായി നിയമിച്ചു
★.ബോഫോഴ്‌സ് അഴിമതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അന്വേഷണത്തിനുള്ള രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്ന ജോലി അദ്ദേഹമാണ് ചെയ്തതത് .
★ ബോഫോഴ്‌സ് ഇടപാടുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളായിരുന്നു വി.പി സിംഗിനെ അധികാരത്തിലെത്തിച്ച പ്രധാനപ്പെട്ട ഘടകം. സോളിസിറ്റര്‍ ജനറലായതിന് ശേഷം ബോഫോഴ്‌സ് അന്വേഷണത്തിലും നിര്‍ണായക പങ്ക് ജയ്റ്റ്ലി വഹിച്ചു. അന്ന് ഇടപാട് സംബന്ധിച്ച് അന്വേഷണം നടത്താന്‍ ജയ്റ്റ്ലി ഉള്‍പ്പെട്ട മുന്നംഗ സംഘം സ്വീഡൻ സന്ദര്‍ശിച്ചു. എന്‍ഫോഴ്‌സമെന്റ് ഡയറക്ടര്‍ ഭൂരെ ലാല്‍, സിബിഐ ഡയറക്ടര്‍ എം.കെ രാഘവന്‍ എന്നിവരായിരുന്നു സംഘത്തില്‍. എന്നാല്‍ അന്വേഷണത്തില്‍ പ്രത്യേകിച്ചൊന്നും കണ്ടെത്താന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. കഴിഞ്ഞ ലോക്സഭ തെരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ രാജീവ് ഗാന്ധിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദമുണ്ടായപ്പോള്‍ ബോഫോഴ്‌സ് കേസ് വീണ്ടും ചര്‍ച്ച ആയിരുന്നു. ബോഫോഴ്‌സ് ഇടപാടില്‍ അഴിമതി നടന്നുവെന്ന് അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലി അന്നും ആവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നു. എന്നാല്‍ സ്വയം നടത്തിയ അന്വേഷണത്തില്‍ ബോധ്യമാകാത്ത കാര്യമാണ് ജയ്റ്റ്ലി ഉന്നയിക്കുന്നതെന്ന വിമര്‍ശനത്തിന് അദ്ദേഹത്തിന് മറുപടി പറയാന്‍ കഴിയാതെ പോയതും ഇതുകൊണ്ടായിരുന്നു
★ ജനതാദളിലെ ശരദ് യാദവ് മുതൽ ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ കോൺഗ്രസിന്റെ മാധവറാവു സിന്ധ്യ മുതൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ (ബിജെപി) എൽ കെ അദ്വാനി വരെയുള്ള രാഷ്ട്രീയക്കാർ വരെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ക്ലയന്റുകളിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
★നിയമപരവും കറന്റ് കാര്യങ്ങളും സംബന്ധിച്ച നിരവധി പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ അഴിമതിയെക്കുറിച്ചും കുറ്റകൃത്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും നിയമത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു പ്രബന്ധം ഇന്തോ-ബ്രിട്ടീഷ് ലീഗൽ ഫോറത്തിന് മുന്നിൽ അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചു.
★ മയക്കുമരുന്ന്, കള്ളപ്പണം വെളുപ്പിക്കൽ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് 1998 ജൂണിൽ ഐക്യരാഷ്ട്ര പൊതുസഭാ സമ്മേളനത്തിനുള്ള ഇന്ത്യൻ ഗവൺമെന്റിന്റെ പ്രതിനിധിയായി അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു.
★വൻകിട ബഹുരാഷ്ട്ര കോർപ്പറേഷനുകളായ പെപ്സികോയെ കൊക്കക്കോളയ്‌ക്കെതിരെയും ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു പല കേസുകളിലും ജെയ്റ്റ്ലി ഹാജരായി .
★2004 ൽ ഒരു രാജസ്ഥാൻ ഹൈക്കോടതി കേസിൽ കൊക്കക്കോളയ് വേണ്ടി ജെയ്റ്റ്ലി ഹാജരായി.
★ രാജ്യസഭയിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവെന്ന നിലയിലുള്ള രാഷ്ട്രീയ ചുമതലകൾ കണക്കിലെടുത്ത് ജെയ്റ്റ്ലി 2009 ജൂണിൽ നിയമ പരിശീലനം നിർത്തി.
■ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം
★ 1991 മുതൽ ഭാരതീയ ജനതാ പാർട്ടിയുടെ ദേശീയ എക്സിക്യൂട്ടീവ് അംഗമായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി.
★ 1999 ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുമ്പുള്ള കാലയളവിൽ അദ്ദേഹം ബിജെപിയുടെ വക്താവായി.
★ 1999 ഒക്ടോബർ 13 ന് ബിജെപിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള വാജ്‌പേയി സർക്കാർ ദേശീയ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് അധികാരത്തിൽ വന്നതിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തെ വാർത്താവിതരണ പ്രക്ഷേപണ മന്ത്രിയായി (സ്വതന്ത്ര ചുമതല) നിയമിച്ചു. കൂടാതെ, ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ സഹമന്ത്രിയായി (ഇൻഡിപെൻഡന്റ് ചാർജ്) അദ്ദേഹത്തെ നിയമിച്ചു.വേൾഡ് ട്രേഡ് ഓർഗനൈസേഷൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ നയത്തിന് അനുസൃതമായാണ് ആദ്യമായി ഓഹരി വിറ്റഴിക്കൽ മന്ത്രാലയം രൂപീകരിച്ചത്.
★ 2000 ജൂലൈ 23 ന് കേന്ദ്ര കാബിനറ്റ് മന്ത്രി റാം ജെത്മലാനി രാജിവച്ചതിനെത്തുടർന്ന് അദ്ദേഹം അധിക മന്ത്രിയായി മന്ത്രാലയം ഏറ്റെടുത്തു.
★2000 നവംബറിൽ നിയമ, നീതി, കമ്പനി അഫയേഴ്സ്, ഷിപ്പിംഗ് മന്ത്രിമാരുടെ മന്ത്രിയായി . ഉപരിതല ഗതാഗത മന്ത്രാലയം വിഭജിക്കപ്പെടുകയും അദ്ദേഹത്തെ ആദ്യത്തെ ഷിപ്പിംഗ് മന്ത്രിയായി നിയമിക്കുകയും ചെയ്തു.
★ ഗതാഗതമന്ത്രാലയത്തെ വിഭജിച്ച് ഷിപ്പിങ് വകുപ്പ് രൂപവത്കരിച്ചപ്പോൾ ആദ്യമായി ചുമതല വഹിച്ചതും അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലിയായിരുന്നു.
★ ബിജെപിയുടെ ജനറൽ സെക്രട്ടറിയും ദേശീയ വക്താവുമായി അദ്ദേഹം സേവനമനുഷ്ഠിച്ചു. 2003 ജനുവരി വരെ അദ്ദേഹം ഈ ചുമതലയിൽ പ്രവർത്തിച്ചു.
★2003 ജനുവരി 29 ന് അദ്ദേഹം കേന്ദ്ര വാണിജ്യ മന്ത്രാലയത്തിൽ വീണ്ടും ചേർന്നു.
★2004 മെയ് മാസത്തിൽ നാഷണൽ ഡെമോക്രാറ്റിക് അലയൻസ് പരാജയപ്പെട്ടതോടെ ജെയ്റ്റ്ലി മടങ്ങി. നിയമ ജീവിതത്തിലേക്ക് മടങ്ങുകയും സുപ്രീം കോടതിയിൽ ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.
★ ഗുജറാത്തിലെ ബിജെപിയില്‍ മോദിക്ക് വേണ്ടി നടന്ന അധികാര തര്‍ക്കത്തില്‍ പോലും ജയ്റ്റ്ലിയുടെ ഇടപെടലുകള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നാണ് നിരിക്ഷകര്‍ കരുതുന്നത്.
★ കേശുഭായി പട്ടേലിനെതിരെ ഉണ്ടായ നീക്കങ്ങളും അതിന് ശേഷം അന്ന് അത്രയൊന്നും പ്രമുഖനാല്ലാതിരുന്ന നരേന്ദ്ര മോദിയെ മുഖ്യമന്ത്രിയാക്കുന്നതിലും അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലി വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.
★ ഗുജറാത്തില്‍ 2002-ല്‍ നടന്ന വംശഹത്യക്ക് ശേഷമുള്ള കാലത്ത് മോദിയുടെ കൂടെ നിന്നുവെന്നതാണ് പിന്നീടുള്ള ജീവിതത്തില്‍ അരുണ്‍ ജയ്റ്റ്ലിക്ക് തുണയായത്. ജയ്റ്റ്ലി ആദ്യമായി രാജ്യസഭാംഗമാകുന്നതും ഗുജറാത്തില്‍നിന്നു തന്നെയാണ്. പിന്നീട് അതേ സഭയില്‍ പ്രതിപക്ഷ നേതാവും സഭാ നേതാവുമായി ജയ്റ്റ്ലി മാറി.
★ മോദിയെ മുഖ്യമന്ത്രി സ്ഥാനത്തുനിന്ന് മാറ്റുന്നതിനെക്കുറിച്ച് അന്നത്തെ പ്രധാനമന്ത്രി എ.ബി വാജ്‌പേയി പോലും ആലോചിച്ച ഘട്ടത്തില്‍, മോദിക്ക് പിന്നില്‍ നില്‍ക്കുകയും നേതാക്കളെ സ്വാധീനിച്ചും അധികാര മത്സരത്തില്‍ മോദിയെ നിലനിര്‍ത്തുന്നതിലും വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.
★ ബി.ജെ.പിയുടെ നയനിലപാടുകളുടെ രൂപീകരണത്തിൽ നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുള്ള ജെയ്റ്റ്ലി, ഹിന്ദുദേശീയത ആയിരിക്കണം പാർട്ടിയുടെ പ്രധാന ഭാഷ്യം എന്ന ആശയക്കാരനായിരുന്നു. പാർട്ടിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഹിന്ദു ദേശീയത മികച്ചൊരു അവസരമാണെന്ന് അദ്ദേഹം 2005-ൽ അമേരിക്ക നയതന്ത്ര ഉദ്യോഗസ്ഥരുമായുള്ള സ്വകാര്യ സംഭാഷണത്തിൽ പറഞ്ഞതായി വിക്കിലീക്‌സ് പുറത്തുവിട്ട രേഖകളിലുണ്ട്
★ 2009 ജൂൺ 3 ന് രാജ്യസഭയിൽ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായി എൽ കെ അദ്വാനി അദ്ദേഹത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തു
★ പാർട്ടിയുടെ വൺ മാൻ വൺ പോസ്റ്റ് തത്ത്വമനുസരിച്ച് 2009 ജൂൺ 16 ന് അദ്ദേഹം ബിജെപിയുടെ ജനറൽ സെക്രട്ടറി സ്ഥാനം രാജിവച്ചു. പാർട്ടിയുടെ കേന്ദ്ര തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മിറ്റി അംഗവുമായിരുന്നു.
★ രാജ്യസഭയിലെ പ്രതിപക്ഷ നേതാവെന്ന നിലയിൽ രാജ്യസഭയിലെ വനിതാ സംവരണ ബില്ലിനെക്കുറിച്ചുള്ള സംവാദങ്ങളിൽ പങ്കെടുത്ത അദ്ദേഹം 2011 ലെ ലോക്പാൽ ബില്ലിനായുള്ള ഇന്ത്യൻ അഴിമതി വിരുദ്ധ പ്രസ്ഥാനത്തിൽ അന്ന ഹസാരെയെ പിന്തുണച്ചു. . എന്നിരുന്നാലും 1980 മുതൽ പാർട്ടിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന അദ്ദേഹം 2014 വരെ നേരിട്ടുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചിട്ടില്ല.
★ 2014 ലെ പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ലോക്‌സഭയിലെ അമൃത്സർ സ്ഥാനത്തേക്ക് ബിജെപി സ്ഥാനാർത്ഥിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം.
★ അമൃത്സറിൽ നിന്ന് മത്സരിച്ചെങ്കിലും കോൺഗ്രസ് നേതാവ് അമരീന്ദർ സിംഗിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു
★ ഗുജറാത്തിൽ നിന്ന് രാജ്യസഭാംഗമായി നാമനിർദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു. 2018 മാർച്ചിൽ ഉത്തർപ്രദേശിൽ നിന്ന് രാജ്യസഭയിലേക്ക് നാമനിർദേശം ചെയ്യപ്പെട്ടു.
★ 2013 ല്‍ ബിജെപിയുടെ പ്രധാനമന്ത്രി സ്ഥാനാര്‍ത്ഥിയായി മോദിയെ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിലും അദ്ദേഹം മുഖ്യ പങ്ക് വഹിച്ചു. അന്ന് അതിനെ എതിര്‍ത്ത എല്‍.കെ അദ്വാനി, സുഷമ സ്വരാജ് ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള നേതാക്കളുടെ താത്പര്യങ്ങളെ മറികടക്കുന്നതില്‍ വലിയ പങ്കാണ് ജയ്റ്റ്ലി വഹിച്ചത്.
★ ഗുജറാത്ത് കലാപവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് മോദിക്കും ഏറ്റുമുട്ടല്‍ കൊലകള്‍ അടക്കമുള്ള കേസുകളില്‍ അമിത് ഷായ്ക്കും വേണ്ടി സുപ്രീം കോടതി നിയമയുദ്ധം നയിച്ചതിലും ജയ്റ്റ്ലിക്ക് വലിയ പങ്കുണ്ട്.
■ 2014 NDA ഇന്ത്യൻ സർക്കാരില്‍
★ 2014 മെയ് 26 ന് പുതുതായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ധനമന്ത്രി, കോർപ്പറേറ്റ് കാര്യ മന്ത്രി, പ്രതിരോധ മന്ത്രി എന്നീ നിലകളിൽ ജെയ്റ്റ്ലിയെ തന്റെ മന്ത്രിസഭയിൽ തിരഞ്ഞെടുത്തു. .
★2014-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ അമൃത്സറിൽ മത്സരിച്ചെങ്കിലും അമിരീന്ദർ സിങ്ങിനോട് പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നാൽ രാജ്യസഭാംഗമായ അദ്ദേഹത്തെ ആദ്യ മോദി സർക്കാരിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി
★ ധനകാര്യ വകുപ്പിന് പുറമേ കോർപ്പറേറ്റ് അഫേഴ്സ്, പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയം എന്നിവയുടെയും ചുമതല വഹിച്ചിരുന്നു. പിന്നീട് മനോഹർ പരീക്കറിനെ പ്രതിരോധ മന്ത്രിയായി നിയമിച്ചതോടെ പ്രതിരോധ വകുപ്പിന്റെ ചുമതലയൊഴിഞ്ഞു. പിന്നീട് 2017 മാർച്ച് 13 മുതൽ സെപ്റ്റംബർ മൂന്നുവരെയും പ്രതിരോധ വകുപ്പിന്റെ ചുമതല വഹിച്ചു.
★ ഇതുവരെ ഒരു പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിലും വിജയിച്ചിട്ടില്ലെന്നതും അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയജീവിതത്തിലെ പ്രത്യേകതയാണ്
★ 2015 ബിഹാർ നിയമസഭാ തെരഞ്ഞെടുപ്പ് വേളയിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയുടെ വാദത്തോട് യോജിച്ചു, മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സംവരണം എന്ന ആശയം അപകടകരമാണെന്നും ഇത് ജനസംഖ്യാശാസ്‌ത്രത്തെ ബാധിച്ചേക്കാമെന്നതിനാൽ മുസ്‌ലിം ദലിതർക്കും ക്രിസ്ത്യൻ ദലിതർക്കും സംവരണം നൽകുന്നതിനെതിരാണെന്നും രേഖപ്പെടുത്തി .
★ ഏഷ്യൻ ഡെവലപ്മെന്റ് ബാങ്കിന്റെ ബോർഡ് ഓഫ് ഗവർണർമാരുടെ അംഗമായും അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിക്കുന്നു.
★ ഭരണഘടനാപരമായി ഉറപ്പുനൽകുന്ന അവകാശങ്ങൾ പരമപ്രധാനമായതിനാൽ വിവാഹങ്ങളെയും വിവാഹമോചനത്തെയും നിയന്ത്രിക്കുന്ന വ്യക്തിഗത നിയമങ്ങൾ മൗലികാവകാശങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിരിക്കണമെന്ന് 2015 നവംബറിൽ ജെയ്റ്റ്ലി പറഞ്ഞു.
★ 2016 സെപ്റ്റംബറിൽ അദ്ദേഹം വരുമാന പ്രഖ്യാപന പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിച്ചു.
★ഇന്ത്യൻ ധനമന്ത്രിയായിരിക്കെ, 2016 നവംബർ 9 മുതൽ അഴിമതി, കള്ളപ്പണം, വ്യാജ കറൻസി, ഭീകരവാദം എന്നിവ തടയുകയെന്ന പ്രഖ്യാപിത ലക്ഷ്യത്തോടെ സർക്കാർ മഹാത്മാഗാന്ധി സീരീസിന്റെ 500, 1000 നോട്ടുകൾ അസാധുവാക്കി.
★ ചരക്ക് സേവന നികുതി (ജിഎസ്ടി) അവതരിപ്പിക്കുന്നത് അദ്ദേഹം പങ്കുണ്ട് . ധനമന്ത്രിയെന്ന നിലയിൽ ജിഎസ്ടിയുടെ മേൽനോട്ടം വഹിച്ചു .
★ എൽജിബിടി + പ്രശ്നങ്ങളെക്കുറിച്ച് പരസ്യമായി സംസാരിക്കുന്ന വിദഗ്ധരിൽ ഒരാളായി അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി
★ പ്രതിസന്ധി ഘട്ടങ്ങളില്‍ സര്‍ക്കാരിന്റെ നാവായും അദ്ദേഹം വര്‍ത്തിച്ചു. റാഫേല്‍ ഇടപാടില്‍ സര്‍ക്കാരിനെ പ്രതിരോധത്തിലാക്കുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ തുടര തുടരെ പുറത്തുവന്നപ്പോള്‍ പ്രതിരോധത്തിനെത്തിയത് അരുണ്‍ ജയ്റ്റിലി ആയിരുന്നു.
★ വൃക്കസംബന്ധമായ അസുഖത്തെത്തുടർന്ന് 2018 ഏപ്രിൽ മുതൽ നാലുമാസം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽനിന്ന് വിട്ടുനിന്നു. ഇതിനിടെ ഡൽഹി എയിംസിൽ വൃക്ക മാറ്റിവെയ്ക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കും വിധേയനായി. പിന്നീട് 2018 ഓഗസ്റ്റ് 23-നാണ് അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി മന്ത്രാലയത്തിൽ തിരികെയത്തി ചുമതല ഏറ്റെടുത്തത്.
★ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ കാരണം 2019-ലെ ലോക്സഭ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മത്സരിച്ചിരുന്നില്ല. രണ്ടാം മോദി സർക്കാർ മന്ത്രിസഭയിൽ ചേരാൻ വിവിധ നേതാക്കൾ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തിയിരുന്നെങ്കിലും അദ്ദേഹം വഴങ്ങിയിരുന്നില്ല.
★ 2019 മെയ് 29 ന് പ്രധാനമന്ത്രി മോദിക്ക് അയച്ച കത്തിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലി തന്റെ ആരോഗ്യത്തെ പുതിയ സർക്കാറിന്റെ രൂപീകരണത്തിൽ സജീവമായ പങ്ക് വഹിക്കാത്തതിന്റെ ഒരു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി, പ്രധാനമന്ത്രി മോദിയുടെ രണ്ടാം ടേമിൽ ഒരു മന്ത്രിയെന്ന പദവി ഫലപ്രദമായി നിരസിച്ചു
★ ഒന്നാം മോദി സര്‍ക്കാറിന്റെ കാലത്ത് ബിജെപിക്ക് ഭൂരിപക്ഷമില്ലാതിരുന്നിട്ടും രാജ്യസഭയില്‍ സര്‍ക്കാറിന്റെ രക്ഷകനായി പെരുമാറിയിരുന്നത് അരുണ്‍ ജെയ്റ്റ്ലിയായിരുന്നു. ജിഎസ്ടി കൗണ്‍സിലില്‍ അടക്കം കേരളത്തിന്റെ ശബ്ദം കേള്‍ക്കുകയും ഇടപെടലിനെ പ്രത്യേകം അഭിനന്ദിക്കുകയും ചെയ്യാനും ജയ്റ്റ്ലി മടിച്ചിരുന്നില്ല.
■മരണം
★ 2019 ഓഗസ്റ്റ് 9 ന് ന്യൂഡൽഹിയിലെ ഓൾ ഇന്ത്യ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് മെഡിക്കൽ സയൻസസിൽ ഗുരുതരാവസ്ഥയിൽ ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിച്ചിരുന്നു.
★ ചികിത്സാ രീതികളെല്ലാം പരാജയപ്പെട്ടു. പൂർണ്ണമായും യന്ത്രങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെയാണ് ജെയ്റ്റ്ലിയുടെ ജീവൻ നിലനിർത്തുന്നതെന്ന് ആശുപത്രി അധികൃതരും അറിയിച്ചിരുന്നു
★ ശ്വസന പ്രശ്നങ്ങളെ തുടര്‍ന്ന് ഈ മാസം ഒമ്പതിനാണ് ജെയ്റ്റ്ലിയെ എയിംസില്‍ പ്രവേശിപ്പിച്ചത്. വെള്ളിയാഴ്ചയോടെ ആരോഗ്യനില കൂടുതല്‍ വഷളായതായി മെഡിക്കല്‍ ബുള്ളറ്റിനുണ്ടായിരുന്നു.
★2018 മെയ് മാസത്തിൽ അരുൺ ജെയ്റ്റ്ലിയെ എയിംസിൽ വൃക്കമാറ്റിവയ്ക്കൽ ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയനാക്കിയിരുന്നു. കടുത്ത പ്രമേഹ രോഗിയായ അദ്ദേഹം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് ഹൃദയ ശസ്ത്രക്രിയക്കും വിധേയനായിരുന്നു. ഈ വർഷം ആദ്യം അമേരിക്കയിൽ ശ്വാസകോശ ക്യാൻസറിന് ശസ്ത്രക്രിയക്ക് വിധേയനായിരുന്നു. ഇതേ തുടർന്നുള്ള ചികിത്സയിലായിരുന്നു ജെയ്റ്റ്ലി
★ പ്രമേഹ രോഗത്തെ തുടര്‍ന്ന് അമിതമായി ഭാരം വയ്ക്കുകയും ഇത് ശരിപ്പെടുത്താന്‍ ബാരിയാട്രിക് ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നു
★ 2019 ഓഗസ്റ്റ് 24 ന് 66 ആം വയസ്സിൽ ജെയ്റ്റ്ലി 12:07 PM അന്തരിച്ചു
★ നിലവിൽ കൈലാഷ് കോളനിയിലുള്ള ജെയ്റ്റ്ലിയുടെ വീട്ടിൽ പൊതുദർശനത്തിന് വച്ചിരിക്കുന്ന മൃതദേഹം രാവിലെ 11 മണിയോടെ ബിജെപി ആസ്ഥാനത്തേക്ക് എത്തിച്ചു. രണ്ട് മണി വരെ അവിടെ അന്ത്യോപചാരം അര്‍പ്പിക്കാന്‍ സമയം ഉണ്ടാകുമെന്നും ബിജെപി വര്‍ക്കിങ് പ്രസിഡന്റ് ജെ.പി.നഡ്ഡ അറിയിച്ചു.
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
©മഹേഷ് ഭാവന
(എന്‍റെ പഠനത്തിനായി ശേഖരിച്ച വിവരങ്ങള്‍ ,വാര്‍ത്തകള്‍,കണ്ടെത്തലുകള്‍ ഇവിടെ ക്രോഡീകരിച്ചിരിക്കുന്നു,തെറ്റുകള്‍ ,അഭിപ്രായ വിത്യാസങ്ങള്‍ എന്നിവ തെളിവുകള്‍ സഹിതം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുക ,
തിരുത്തപ്പെടുന്നതാണ്)
എന്‍റെ മറ്റു ലേഖനങ്ങള്‍ വായിക്കാന്‍
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=479442135965633&id=100016995513586
☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆
■റഫറൻസ് ,source
★ wiki
★ http://archive.is/f6djR
★ https://malayalam.indianexpress.com/news/arun-jaitley-passes-away-former-finance-minister-bjp-leader-287659/
★ https://www.asianetnews.com/amp/video/india-news/arun-jaitley-always-a-guardian-of-bjp-a-good-friend-for-the-opposition-pwqd9v
★ https://malayalam.indianexpress.com/news/arun-jaitley-funeral-live-updates-290352/lite/
★ https://malayalam.news18.com/news/india/former-union-minister-arun-jaitley-passes-away-in-aiims-new-rv-147845.html
★ https://www.mediaonetv.in/national/2019/08/24/arun-jaitley-is-no-more
★https://malayalam.news18.com/news/modi-amit-shah-harsh-vardhan-rush-to-aiims-as-former-minister-arun-jaitleys-condition-becomes-critical-again-rv-150063.html
★ https://www.mathrubhumi.com/news/india/former-union-minister-and-senior-bjp-leader-arun-jaitley-passes-away-at-aiims-1.4065369
★https://www.azhimukham.com/people-arun-jaitely-narendra-modis-man-friday/
★ https://www.bbc.com/news/world-asia-india-49367972
★ http://www.dnaindia.com/india/report-who-is-arun-jaitley-the-rise-of-india-s-newest-finance-minister-2001109
★ http://www.niticentral.com/2014/03/28/arun-jaitley-is-no-outsider-to-amritsar-204867.html
★ http://indianexpress.com/article/india/politics/arun-jaitley-the-eyes-and-ears-of-modi/
★ https://www.thehindubusinessline.com/news/national/arun-jaitley-an-unforgettable-stint-as-indias-finance-minister/article29241655.ece
★ https://www.indiatoday.in/india/story/arun-jaitley-death-former-finance-minister-gst-tax-reform-1591115-2019-08-24
★ https://www.business-standard.com/article/politics/career-timeline-of-arun-jaitley-pm-modi-s-go-to-man-in-new-delhi-119082400288_1.html
★ https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/arun-jaitley-opts-out-of-modi-cabinet-cites-health-reasons/articleshow/69555782.cms
★ https://web.archive.org/web/20090724073025/http://pib.myiris.com/profile/article.php3?fl=D20166
★ http://www.cscsarchive.org:8081/MediaArchive/audience.nsf/(docid)/48D29E31C440C0CB65256941002F179F
★ http://www.outlookindia.com/article/Cometh-The-Hour/290904
★ http://www.dnaindia.com/india/report-who-is-arun-jaitley-the-rise-of-india-s-newest-finance-minister-2001109
★ http://economictimes.indiatimes.com/sc-stays-contempt-proceedings-against-coke-pepsi/articleshow/1403551.cms
★ https://www.businesstoday.in/current/policy/arun-jaitley-recuses-himself-from-vodafone-tax-row/story/207379.html
★ http://164.100.47.5/newmembers/Website/Main.aspx
★ http://indianexpress.com/article/India/India-others/view-from-the-earlier-side-when-jaitley-saw-benefits-to-the-country-in-obstructing-parliament/
★https://www.ndtv.com/wikileak/wikileaks-cable-on-arun-jaitleys-opportunistic-remark-451235
★https://www.ndtv.com/wikileak/arun-jaitley-denies-remark-in-wikileaks-cable-451224
★ http://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/corporate-affairs-ministry-to-be-clubbed-with-finance-ministry/articleshow/35634966.cms
★ http://news.biharprabha.com/2014/06/arun-jaitley-appointed-to-board-of-governors-of-asian-development-bank/
★ http://indianexpress.com/article/india/india-news-india/narendra-modi-prime-minister-address-to-the-nation4364609
★ https://www.deshabhimani.com/news/national/arun-jaitley-passes-away/818207
★https://keralakaumudi.com/news/news.php?id=140273&u=national
★https://zeenews.india.com/malayalam/india/former-finance-minister-arun-jaitley-remains-critical-30798
★★★★★★★★★★★★★★★★★
No comments:
Post a Comment